Het huidige systeem van autobelastingen moet grondig veranderen om het halen van klimaatdoelstellingen mogelijk te maken. Een vorm van kilometerheffing is daarbij onmisbaar, zegt een coalitie van autobrancheverenigingen BOVAG en RAI Vereniging, milieuorganisatie Natuur & Milieu, de ANWB en autoleasekoepel VNA. Voordat die nieuwe vorm van heffingen is ingevoerd, moet de aanschaf van elektrische auto’s én zuinige benzineauto’s worden gestimuleerd.
Eind vorig jaar kondigde de Europese Commissie aan de eigen klimaatdoelen aan te scherpen. In plaats van 49 procent moet in 2030 al 55 procent minder CO2 worden uitgestoten dan in 1990. Dit zou betekenen dat het autoverkeer de uitstoot de komende negen jaar met nog 5 à 6 megaton CO2 extra moet verminderen, bijna een verdubbeling van het oorspronkelijke doel. De afgelopen jaren namen de emissies door auto’s juist toe door extra drukte op de weg.
Het is daarom zaak Nederlandse automobilisten snel CO2-zuiniger te laten rijden, stellen de samenwerkende belangenverenigingen in hun voorstellen voor nieuwe autobelastingen. Autorijden moet volgens hen veel meer naar rato van het gebruik van de wagen worden belast. Daarmee komt een vorm van kilometerheffing in beeld, wat eerder politiek gevoelig lag. Exacte bedragen per kilometer noemt de alliantie dan ook niet.
Maar een nieuw belastingsysteem opzetten, kost algauw acht jaar. In de tussentijd moeten er veel meer nieuwe CO2-zuinige auto’s over de Nederlandse wegen rijden. Dat zou de overheid via belastingen en ruimere subsidies moeten sturen.
Zo moeten aanschafsubsidies voor elektrische auto’s voor particulieren het hele jaar door gelden, in plaats van een begrensd bedrag per jaar zoals nu. Daarnaast moeten subsidies en belastingvoordelen vooral voor goedkopere en kleinere stekkerauto’s gelden, om zo ook een levendige tweedehandsmarkt voor elektrische voertuigen mogelijk te maken
Ondanks de verwachte toename van elektrisch rijden zal volgens de belangenorganisaties in 2030 nog altijd 70 tot 80 procent van alle auto’s op fossiele brandstoffen rijden. Daarom pleiten ze ervoor kopers van kleinere en zuinigere benzineauto’s te belonen met een lagere aankoopbelasting dan nu geldt. Die bpm moet dan juist steeds sneller oplopen naarmate een auto meer brandstof slurpt. Voor zwaardere vrachtwagens moeten oplossingen gezocht worden in meer bijmenging van biodiesels.
Alle stimuleringsmaatregelen moeten ook bekostigd worden. In hun belastingplan pleiten de organisaties er daarom voor bezitters van elektrische auto’s vanaf 2022 niet langer vrij te stellen van de wegenbelasting. Vanaf dat jaar moeten ze 15 procent van de gangbare tarieven betalen, wat geleidelijk oploopt tot 100 procent in 2027. Daarnaast moet de overheid af van “perverse prikkels”, zoals gunstige belastingregels voor oldtimers. Ook moeten uitzonderingen en voordeeltjes voor het wagenpark van de overheid zelf op de schop.