De grote krapte op de arbeidsmarkt in Nederland houdt komende jaren waarschijnlijk aan. Een wondermiddel om de personeelstekorten op te lossen, of “silver bullet” zoals hoofdeconoom Olaf Sleijpen van De Nederlandsche Bank (DNB) het noemt, is er eigenlijk niet. Wel ziet hij bij bedrijven nog ruimte om de lonen te verhogen en dringt hij aan op maatregelen die het aantrekkelijker maken voor parttimers om weer voltijds aan de slag te gaan.
Door het snelle herstel uit de coronacrisis is de vraag naar personeel hard opgelopen. In sommige sectoren hebben de tekorten ook tot grote problemen geleid. Denk aan het gebrek aan voldoende beveiligers en afhandelaars op Schiphol, dat daardoor de grote reizigersdrukte niet aankan.
In nieuwe ramingen gaat DNB uit van lagere economische groei. Toch blijft de arbeidsmarkt krap. De werkloosheid daalt dit jaar waarschijnlijk zelfs verder naar gemiddeld 3,3 procent van de beroepsbevolking. Dit komt volgens Sleijpen voornamelijk omdat het arbeidsaanbod tegen grenzen aanloopt en dat is niet zomaar op te lossen. In Nederland is volgens de econoom relatief al een groot deel van de bevolking actief op de arbeidsmarkt.
Wel is het zogeheten onbenutte arbeidspotentieel volgens recente cijfers nog aanzienlijk, stipt Sleijpen aan. Hij wijst erop dat er nog bijna een half miljoen deeltijdwerkers zijn die best meer uren zouden willen werken maar dit nu nog niet doen. De overheid zou hen bijvoorbeeld met fiscale prikkels kunnen stimuleren extra te gaan werken.
Sleijpen ziet ook ruimte bij veel bedrijven voor het verhogen van de lonen. Dat kan ook de hoge inflatie van de laatste tijd wat compenseren, stelt hij. Maar tegelijkertijd moet volgens hem worden voorkomen dat lonen automatisch en volledig meestijgen met de inflatie. Hij herhaalt een eerdere waarschuwing dat dit de prijsstijgingen verder zou kunnen aanwakkeren en op die manier juist extra schade kan toebrengen aan de economie.
De DNB’er vindt verder dat er nog meer ingezet kan worden op het om- en bijscholen van personeel. Werkgevers zouden dan bij een vacature bijvoorbeeld een deel van de functievereisten kunnen laten varen en de nieuwkomer vervolgens zelf de nodige scholing geven. Daardoor zijn vacatures mogelijk makkelijker te vullen.
Specifiek met betrekking tot de problemen met de drukte op Schiphol raadt Sleijpen daarnaast aan dat er nog eens goed gekeken wordt of zaken slimmer georganiseerd kunnen worden. “Ik ben geen luchtvaartdeskundige maar denk bijvoorbeeld aan het digitaliseren en automatiseren van processen”, oppert hij.