Zonnepanelen zijn niet meer weg te denken uit ons straatbeeld en de ontwikkelingen gaan razendsnel. Binnen tien jaar zullen de mogelijkheden om zonnestroom op te wekken aanzienlijk toenemen, met onzichtbare zonnecellen geïntegreerd in de gevels van huizen, geproduceerd in Nederland.
Nationale productie en circulaire economie
Het kabinet heeft ongeveer een jaar geleden groen licht gegeven voor een subsidieprogramma ter waarde van 312 miljoen euro, genaamd ‘SolarNL’. Dit programma richt zich op de grootschalige, circulaire productie van zonnecellen en zonnepanelen binnen Nederland. Het doel is om de afhankelijkheid van buitenlandse panelen te verminderen en een circulaire economie te bevorderen door grondstoffen te hergebruiken.
“Het is belangrijk dat we minder afhankelijk worden van zonnepanelen uit China, waar de productie vaak afhankelijk is van energie uit vervuilende kolencentrales,” zegt Albert Polman van onderzoeksinstituut AMOLF, dat betrokken is bij SolarNL.
Nieuwe technieken en materialen
De volgende generatie zonnepanelen zal efficiënter zijn en geïntegreerd kunnen worden in gevels of autodaken, wat minder ruimte inneemt. Huidige zonnepanelen zijn vaak te zwaar voor veel daken, maar technologische vooruitgang kan dit probleem oplossen. Polman legt uit dat nieuwe technieken zonnecellen van silicium in lichtgewicht kunststoffolie verpakken, waardoor het gebruik van zwaar glas en aluminium overbodig wordt.
Daarnaast wordt gewerkt met perovskiet, een mineraal dat goedkoop is en weinig energie vereist om zonnecellen te produceren. Dit materiaal maakt het mogelijk om ultraflexibele folies te maken die ook op gebogen oppervlakken geïnstalleerd kunnen worden, een enorme stap vooruit voor een dichtbevolkt land als Nederland.
Verhoogde efficiëntie en recyclebaarheid
Huidige zonnepanelen hebben een rendement van ongeveer twintig procent, wat betekent dat tachtig procent van de zonne-energie niet benut wordt. Wil je de opbrengst zonnepanelen berekenen? Dan kun je zien dat je zonnepanelen tussen de vijf en acht jaar hebt terugverdiend en de energie die je vervolgens opwekt pure winst is. Maar met alle technologische ontwikkelingen kunnen we volgens Polman streven naar een rendement van veertig procent, waardoor de oppervlakte van zonnepanelen gehalveerd kan worden. Zonnepanelen installeren is dan nog voordeliger. Ook de recyclebaarheid van zonnepanelen is een belangrijk aspect. Zonnepanelen moeten na een levensduur van dertig jaar worden vervangen, en het is cruciaal dat de materialen eenvoudig gescheiden en hergebruikt kunnen worden.
Innovatie en integratie in architectuur
Een unieke innovatie waar Nederland zich op richt, is de ontwikkeling van op maat gemaakte zonnecellen die in gebouwen en voertuigen geïntegreerd kunnen worden. Deze zonnecellen kunnen vrijwel onzichtbaar worden gemaakt, verwerkt in dakpannen, gevels of zelfs motorkappen van auto’s. Harald Kerp van TNO benadrukt dat dit de toekomst is: zonnepanelen die je niet ziet, maar die wel een hoog rendement hebben.
Investeringen en samenwerking
SolarNL, met een totale begroting van 898 miljoen euro waarvan 586 miljoen door private financiering, wordt uitgevoerd door een consortium van negen Nederlandse bedrijven, zes universiteiten, NWO-Instituut AMOLF, TNO en vier hogescholen. Dit project werkt samen met de hele productieketen en andere EU-landen om een sterke Nederlandse en Europese maakindustrie voor zonnepanelen op te bouwen. Dit draagt bij aan de energietransitie en de energieonafhankelijkheid van Nederland en de EU.
Toekomstperspectief
Momenteel komt negentig procent van de zonnepanelen uit China. Door te investeren in de volgende generatie zonnepanelen kan Europa tegen 2030 een eigen industrie hebben. Polman merkt op dat de uitbreiding van het elektriciteitsnet cruciaal is om de groeiende hoeveelheid zonnestroom aan te kunnen, een uitdaging die we moeten aangaan om de energietransitie succesvol te laten verlopen.
Het geïnstalleerde vermogen aan zonnepanelen in Nederland bedraagt momenteel 20 gigawatt. Om in 2050 klimaatneutraal te zijn, moeten we naar 200 gigawatt gaan. Dit betekent dat opschaling van de productie in Nederland essentieel is om op tijd een groot deel van deze capaciteit lokaal te kunnen produceren.