5G zit vliegtuigen dwars, maar alleen in de Verenigde Staten

De luchtvaartsector is in rep en roer over de uitrol van 5G-netwerken in de Verenigde Staten. Die kunnen voor gevaar zorgen omdat die netwerken mogelijk de radiohoogtemeter storen die in elk vliegtuig aanwezig is. Bij landingen zonder goed zicht moeten piloten op die hoogtemeters kunnen vertrouwen, maar sommige types van die hoogtemeters gebruiken vrijwel dezelfde frequentie als de 5G-netwerken.

Dinsdag maakten de grote Amerikaanse telecombedrijven AT&T en Verizon bekend de uitrol rond meer Amerikaanse luchthavens te staken. Begin deze maand hadden ze al toegezegd in de buurt van vijftig luchthavens 5G een half jaar later aan te zetten, nu zijn daar nog eens 24 luchthavens bij gekomen.

Door die uitbreiding heeft luchtvaartmaatschappij KLM geen problemen. Het Nederlandse bedrijf vliegt alleen op grote luchthavens waarvoor het uitstel geldt. Bij andere luchtvaartmaatschappijen, met name Amerikaanse, leidden de 5G-problemen wel tot uitgestelde of omgeleide vluchten. Ook moesten ze in sommige gevallen de dienstregeling omgooien om vliegtuigen die geen last hebben van de storingen in te zetten op vliegvelden met 5G.

De Verenigde Staten zijn niet het eerste land waar 5G uitgerold wordt, maar in landen als Frankrijk en Japan leverde het snelle mobiele netwerk geen veiligheidsproblemen op. Volgens de Amerikaanse luchtvaarttoezichthouder FAA komt dat door de manier waarop het netwerk in de VS wordt ingericht.

5G bestaat uit meerdere frequenties. Zo zijn er de bekende frequenties die eerdere mobiele dataverbindingen als 3G en 4G ook benutten. Die veroorzaken geen problemen. Bij 5G is er echter ook een hogere frequentieband die qua frequentie rond de 3,5 Ghz ligt en deze vormt het probleem. In Nederland zijn de frequenties voor deze band nog niet geveild, onder meer omdat een afluisterstation van Defensie in het Friese Burum nog van die frequentie gebruikmaakt.

In bijvoorbeeld Frankrijk is die 3,5 Ghz-band, die de hoge snelheden mogelijk maakt maar waarvan de golven minder ver reiken, wel al in gebruik. Daar zijn geen problemen. De FAA haalt dat zelf ook aan en geeft aan dat er wel verschillen zijn met hoe het 5G-net daar is opgebouwd. Zo willen de Amerikaanse providers zendmasten met een veel hogere capaciteit plaatsen. Die gaan 2,5 keer zoveel stroom gebruiken en dus reiken de signalen ook verder.

In Frankrijk moeten de 5G-antennes ook naar beneden geknikt worden zodat de golven in de richting van de grond gaan. In de VS hoeft dat niet. Tenslotte worden er ook frequenties gebruikt die net iets verder van die van de vliegtuigapparatuur af liggen.

De komende tijd gaan de FAA, vliegtuigbouwers en makers van de hoogtemeters kijken of de storingen echt tot problemen kunnen leiden. Ook wordt gekeken of die opgelost kunnen worden. Als dat niet kan, dan moeten de hoogtemeters in veel vliegtuigen mogelijk vervangen worden.