Op de Amsterdamse effectenbeurs gaat de aandacht van beleggers de eerste handelsdag van het nieuwe jaar uit naar chipmachinefabrikant ASML. Maandagnacht werd bekend dat de Nederlandse overheid recent een vergunning voor het leveren van een aantal geavanceerde DUV-machines in 2023 deels heeft ingetrokken. Daardoor is een klein aantal klanten in China gedupeerd, maakte het bedrijf bekend.
Kort daarvoor meldde persbureau Bloomberg dat ASML eind vorig jaar op verzoek van de Verenigde Staten een aantal leveringen aan China annuleerde terwijl het daar waarschijnlijk nog wel toestemming voor had. "In recente gesprekken met de Amerikaanse overheid heeft ASML verdere opheldering gekregen over de reikwijdte en impact van de Amerikaanse exportcontroleregels", aldus ASML in een verklaring op de website. Het bedrijf meldt dat de jongste Amerikaanse exportregels van halverwege oktober beperkingen opleggen voor bepaalde DUV-systemen aan "een beperkt aantal geavanceerde productiefaciliteiten".
Het is nog onduidelijk hoeveel machines, die tientallen miljoenen per stuk kosten, uiteindelijk niet zijn verscheept. ASML is koploper in de wereld voor de ontwikkeling van chipmachines. De apparatuur voor halfgeleiders wordt gebruikt om chips te maken voor uiteenlopende toepassingen zoals smartphones, servers, elektrische auto's en geavanceerde militaire apparatuur.
In Azië verloren chipmakers, waaronder het Chinese SMIC (min 2,7 procent), dinsdag direct aan beurswaarde na de tegenvaller bij hun Nederlandse branchegenoot. SMIC is voor ruim 2 procent van de omzet afhankelijk van ASML. Chipconcern Hua Hong Semi verloor 1,5 procent en Crystal Clear Electronic Material ging 1,8 procent omlaag.
Mede hierdoor noteerden de Aziatische aandelenmarkten overwegend lager. In Tokio eindigde de Nikkei-index 0,2 procent in de min. De beurzen in Hongkong en Shanghai zakten respectievelijk 1,8 en 0,3 procent.
De openingsindicatoren voor de Europese beurzen wijzen op een licht hogere opening. Afgelopen vrijdag sloot de hoofdindex in Amsterdam het sterke beursjaar 2023 nog een fractie lager af. De AEX boekte uiteindelijk een jaarwinst van ruim 14 procent, waarmee het verlies van 2022 werd goedgemaakt.
De euro was 1,1034 dollar waard, tegen 1,1055 dollar bij het slot van de beurzen in Europa vrijdag. Een vat Amerikaanse olie werd 1,8 procent duurder op 72,96 dollar. Brentolie kostte 2 procent meer op 78,60 dollar per vat.