Veel winkels die door de lockdown dicht moeten blijven, kunnen geen aanspraak maken op financiële steun van de overheid. Het kabinet kondigde afgelopen zaterdag aan niet-essentiële winkels zeker vier weken te sluiten, maar de periode waarin ondernemers hun omzetverliezen moeten berekenen wordt door de jaarwisseling in tweeën gehakt. Daardoor komen veel van hen niet aan het vereiste minimum van 20 procent omzetverlies om loonsubsidies of een tegemoetkoming in de vaste lasten te krijgen.
Voor de loonsubsidies, ook wel bekend als NOW-steun, wordt voor omzetverliezen gekeken naar de maanden november en december. Bij de tegemoetkoming vaste lasten (TVL) wordt per kwartaal gekeken hoe groot het verlies aan inkomsten is. Beide periodes eindigen 31 december. "In die laatste twee weken van het jaar haal je die 20 procent omzetverlies voor het hele kwartaal niet", zegt accountant Wim Driessen, die erop wijst dat winkeliers het in de eerste weken van december vaak abnormaal druk hebben. "En op 1 januari begint de teller opnieuw. En dan kom je weer niet aan die 20 procent."
Driessen verzorgt de boekhouding voor 130 boekhandels van Bruna en Read Shop, die vrijwel allemaal te maken hebben met de gedwongen sluiting. "Ik schat dat zo'n 95 procent van die winkels niet in aanmerking komt voor de steun." Hij legt uit dat vorige winter, toen het kabinet ook in december besloot winkels te sluiten, ondernemers voor de NOW nog een schatting konden opgeven voor het verwachte omzetverlies in de aaneengesloten periode van december, januari en februari.
Brancheorganisatie INretail komt tot een vergelijkbare conclusie. De winkeliersvereniging stelt op basis van onderzoek onder haar leden dat ruim driekwart van de niet-essentiële winkels door de gedwongen sluiting omzet verliest. Door rekenregels kunnen minder dan vier op de tien getroffen winkels aanspraak maken op de TVL, zo zou blijken uit de enquête.
Een woordvoerder van het ministerie van Sociale Zaken, dat over de NOW-regeling gaat, zegt dat het administratief moeilijk is om op 1 januari geen "knip" te zetten. Veel bedrijven moeten een accountantsverklaring hebben bij hun aanvraag voor financiële hulp. Dat zou te ingewikkeld worden als die aanvraag op verschillende jaren betrekking heeft. Daarnaast verandert per 1 januari een en ander aan de Polisadministratie, de verzameling gegevens over loon, uitkeringen en administratie die uitkeringsinstantie UWV bijhoudt. Dat maakt de vergelijking tussen de loonsommen in 2021 en 2022 lastig.
Minister Stef Blok van Economische Zaken beloofde in een Kamerdebat eerder deze week "heel serieus" te kijken naar schrijnende gevallen waarbij ondernemers net niet of te weinig overheidssteun krijgen. Maar tegelijkertijd waarschuwde hij dat maatwerk in steunregelingen te veel beroeps- en bezwaarschriften oplevert.