Advies aan Hoge Raad: Heiploeg zat toch fout met 'flitsbankroet'

De failliete garnalenverwerker Heiploeg ging waarschijnlijk toch in de fout met de snelle doorstart in 2014. Tientallen werknemers gingen direct over naar het 'nieuwe' bedrijf, maar tegen veel slechtere arbeidsvoorwaarden. FNV en CNV spanden daarop een al jaren voortdurende rechtszaak aan. Een belangrijke adviseur van de Hoge Raad is het eens met belangrijke bezwaren van die bonden.

Heiploeg ging bij het 'flitsfaillissement' door met 210 van de in totaal 300 medewerkers. De gebleven werknemers moesten volgens de bonden onder meer vrije dagen, eindejaarsuitkeringen en toeslagen voor onregelmatige werktijden inleveren. FNV en CNV betichtten het bedrijf er daarom van via zo'n tot in de puntjes voorbereide doorstart na een bankroet een goedkope reorganisatie uit te voeren.

Na twee nederlagen bij Nederlandse rechters belandde de kwestie bij de Hoge Raad, die de zaak aan het Europese Hof van Justitie voorlegde. Die oordeelde dat bij faillissementen in principe geldt dat de arbeidsvoorwaarden van overgebleven personeel mogen verslechteren. Bij een zeer snelle doorstart, ook bekend als pre-packfailissement, geldt die uitzondering dus ook. Maar dat is alleen zo als er een wettelijke regeling is voor zulke procedures.

Advocaat-generaal Berend Jan Drijber stelt in een advies aan de Hoge Raad dat zo'n wettelijke regeling ontbreekt, dus de versobering van de arbeidsvoorwaarden niet mocht. De regering en de Eerste en Tweede Kamer hebben namelijk nooit bepaald wat wel en niet mag bij de omstreden pre-packfaillissementen. "De bal ligt nu bij de wetgever", stelt de advocaat-generaal.

De Hoge Raad is vrij om het advies wel of niet op te volgen en doet naar verwachting in november uitspraak. Vaak neemt de hoogste rechter van Nederland de aanbevelingen van de advocaat-generaal over, maar niet altijd.

Pre-packs zijn een controversiële kwestie in het faillissementsrecht, reden voor de vakbonden om de zaak hoog op te spelen. Zo kreeg FNV van de hoogste rechtbank van de EU al gelijk toen medewerkers van kinderopvangketen Smallsteps erop achteruitgingen na een flitsfaillissement. Maar in zijn advies over Heiploeg stelt de advocaat-generaal dat er waarschijnlijk niet snel nieuwe pre-packprocedures bij komen, omdat daar nog geen nationale wetgeving voor is.