Adviseurs Merkel willen duidelijkheid over afbouw steunbeleid ECB

De druk op de Europese Centrale Bank (ECB) om meer duidelijkheid te geven over het afbouwen van zijn omvangrijke steunbeleid, neemt toe. Een groep belangrijke adviseurs van de Duitse bondskanselier Angela Merkel vindt nu ook dat de ECB-beleidsmakers in Frankfurt een exitstrategie moeten formuleren. Daarbij wijzen ze op de flink opgelopen inflatie, wat weer samenhangt met de aanhoudende verstoringen van internationale leveringsketens en de fors gestegen energieprijzen.

De nieuwe aanbeveling komt tegen de achtergrond van complexe coalitiebesprekingen in Berlijn om de vertrekkende bondskanselier Merkel te vervangen. Tegelijkertijd ligt de inflatie in de grootste economie van de eurozone op het hoogste niveau in decennia, al komt dat deels ook door gesleutel aan de btw in Duitsland tijdens de crisis. De adviseurs geven aan dat de hoge inflatie risico's met zich meebrengt. Ook stellen ze dat de overheidsfinanciën in sommige Europese lidstaten steeds afhankelijker aan het worden zijn van de lage rentes die de ECB hanteert. Dat zou een begin van de afbouw van het steunbeleid rechtvaardigen.

Maar ECB-president Christine Lagarde zei onlangs nog dat de ECB volgend jaar waarschijnlijk nog niet met een renteverhoging komt. Ze gaat ervan uit dat de hoge inflatie een tijdelijk fenomeen betreft, en dat ingrijpen dus nog niet nodig is. Wel gaf de ECB-president recent aan dat ze verwacht dat het corona-opkoopprogramma dat tot en met maart volgend jaar loopt, niet zal worden verlengd. Details over hoe het monetaire beleid er straks uit komt te zien, zijn er nog niet.

De Federal Reserve, de Amerikaanse tegenhanger van de ECB, begint deze maand al met de afbouw van zijn coronasteunmaatregelen. De Fed had eerder al gezegd dit jaar te willen beginnen met het afbouwen van dat steunprogramma omdat de Amerikaanse economie sterk herstelt van de pandemie. In de Verenigde Staten is het daarbij gebruikelijk dat de Fed met speciale grafieken komt om het verwachte verloop van de rente aan te geven. De adviseurs van Merkel opperen dat de ECB op die manier eveneens de beoogde route naar een normaler monetair beleid wat helderder kan weergeven.

De rente in de eurozone is al lang erg laag. De effecten daarvan zijn duidelijk voelbaar voor de gemiddelde Nederlander. Zo zijn de spaarrentes bij banken tot dieptepunten gedaald. Dat is deels een gevolg van het beleid van de ECB, al wijzen economen er eveneens op dat de lage rente ook samenhangt met een ontwikkeling als de vergrijzing.