Aedes: krimp sociale huur dreigt door passeren corporaties

Gemeenten gaan er te vaak vanuit dat ontwikkelaars van goedkope huurwoningen automatisch aan sociale verhuur doen. Bouwopdrachten die voorheen naar woningcorporaties gingen, worden nu steeds vaker aan private partijen gegund, waardoor het aanbod aan sociale huurwoningen langzaam maar zeker dreigt te krimpen.

De stelt de branchevereniging voor woningcorporaties Aedes in een reactie op berichtgeving van Trouw. De krant berekende dat veel gemeenten niet voldoen aan het kabinetsstreven om minstens 30 procent van alle woningen in de categorie sociale huur te laten vallen.

Volgens een woordvoerder van Aedes doen woningcorporaties veel meer dan alleen goedkope woningen opleveren, wat ze onderscheidt van private partijen zoals projectontwikkelaars of bouwbedrijven. Zo ijveren ze ervoor dat corporatiewoningen voor huurders met lagere inkomens op langere termijn betaalbaar blijven. Andere woningen kunnen na huurverhogingen uit de voorraad sociale huurwoningen worden geprijsd. Als de huur bij het afsluiten van een nieuw contract boven een bepaald bedrag uitkomt, in 2022 vastgesteld op 763,47 euro, geldt die woning niet meer als sociale huurwoning.

"Het komt voor dat gemeenten aan projectontwikkelaars een opdracht geven en erbij zeggen dat één derde uit goedkope woningen moet bestaan", aldus de zegsman. "Maar een corporatie doet veel meer. We zorgen ervoor dat de wijk leefbaar blijft en verschillende urgente doelgroepen in aanmerking komen voor een woning. Waar andere verhuurders vaak vragen om een minimaal inkomen van huurders, letten corporaties op een maximaal inkomen."

Trouw schreef na analyse van cijfers uit 2019 dat twee derde van de Nederlandse gemeentes niet voldoet aan de eis van 30 procent sociale huurwoningen die minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting) hun wil stellen. Aedes publiceerde eind vorig jaar een eigen onderzoek waaruit zou blijken dat woningcorporaties nog maar een klein aandeel hebben in de nieuwbouw. Van alle nieuwe woningen die tussen 2017 en 2020 zijn gebouwd was 16 procent in het bezit van corporaties.

De Vereniging Nederlandse Gemeenten zegt (VNG) zegt positief te zijn over het voornemen van het kabinet om bij nieuwbouw uit te gaan van een norm van twee derde betaalbaarheid (sociale huur, middenhuur tot 1000 euro en koop tot aan de NHG-grens van 355.000 euro) en van de eis om 30 procent sociale huur te realiseren.

De VNG vindt dat het tij moet worden gekeerd, want door toedoen van de verhuurderheffing is de afgelopen jaren de nieuwbouw fors afgenomen en zijn door huurstijging sociale huurwoningen onttrokken aan de voorraad. Samen met Aedes, het ministerie en de provincies wil de VNG afspraken maken over meer sociale huurwoningen. Daarvan moeten er 250.000 bij komen, evenals 50.000 door de particuliere sector, aldus de VNG. "Als vanaf 2023 de verhuurderheffing wordt geschrapt hebben de corporaties weer investeringscapaciteit."

De gemeenten denken ook dat de eisen van twee derde betaalbaar en 30 procent sociale huur de marktpartijen, vaak eigenaar van de grond, dwingt tot aanpassing.