De EU-landen en het Europees Parlement zijn het eens geworden over een nieuwe richtlijn die het voor consumenten overal in de Europese Unie mogelijk maakt gezamenlijk een zaak aan te spannen. De Europese consumentenorganisatie BEUC noemt het akkoord "een mijlpaal" en is blij dat de wet een breed gebied bestrijkt, zoals zorg, financiële diensten, passagiersrechten en gegevensbescherming.
In Nederland kunnen consumenten via de WAMCA - de Wet afwikkeling massaschade - al gezamenlijk een zaak aanspannen. De nieuwe Europese wet maakt dit ook in een ander land mogelijk. "Recente schandalen als Dieselgate of Cambridge Analytica hebben laten zien dat een handelaar in een ander land ook Nederlanders kan duperen", zegt Europarlementariër Lara Wolters (PvdA), een van de onderhandelaars. "Tot nu toe hadden die consumenten geen mogelijkheid om in een ander land dan waar ze wonen hun schade te verhalen."
Via de nieuwe richtlijn kunnen EU-burgers en belangenorganisaties in alle lidstaten een massaclaim indienen. In de wet worden strenge eisen gesteld aan de belangenorganisaties die namens gedupeerden optreden. Andere lidstaten moeten die organisaties dan erkennen als ze in hun land een zaak brengen. Ook mogen nationale rechters buitenlandse claims toetsen op ontvankelijkheid.
EU-parlementariër Kim van Sparrentak (GroenLinks): "We zien te vaak dat de interne markt enkel voordelen biedt aan bedrijven en dat rechten van consumenten achterblijven. Eindelijk kunnen nu ook consumenten hun krachten Europees bundelen als ze door bedrijven worden benadeeld." Voor GroenLinks moet nu de volgende stap de mogelijkheid worden "zaken te voeren op basis van milieuschade en schending van sociale rechten", zegt ze.
Volgens Liesje Schreinemacher (VVD) is de mogelijkheid voor consumenten om collectief in de hele EU schadevergoedingen te eisen tegelijkertijd ook goed voor bedrijven. "De regels zorgen ervoor dat consumentenregels in heel Europa worden nageleefd, waarmee oneerlijke concurrentie wordt tegengegaan. Een win-win dus."