Circa een op de zeven uitzendbureaus overtreedt bewust de wet. Dat komt bij benadering neer op zo'n 2500 malafide bedrijven, schat Rits de Boer, inspecteur-generaal van de Arbeidsinspectie in een interview met NRC. Bij de uitzenders wordt bijvoorbeeld minder dan het minimumloon betaald, worden overuren niet uitgekeerd, wordt de arbeidstijdenwet overtreden of worden onterecht boetes uitgedeeld aan uitzendkrachten die te laat op het werk komen.
De Boer noemt de schatting van 15 procent "aan de voorzichtige kant". Volgens hem kan het ook het dubbele zijn. De Arbeidsinspectie is bezig met een verkennend onderzoek. Definitieve cijfers volgen nog. Volgens de krant telt Nederland bijna 17.000 uitzendbureaus. Dat zijn veelal kleine bedrijven met maar een werknemer, de uitzendkrachten niet meegeteld.
Volgens De Boer beschouwen uitzendbureaus arbeidsmigranten als bulkgoed. Werkgevers kunnen hun winst vergroten met goedkoop personeel, de maatschappelijke kosten zijn voor de samenleving, grote druk op de schaarse ruimte, de woningmarkt het onderwijs, zo valt te lezen in NRC. Volgens de topman van de Arbeidsinspectie "kan het zo niet langer".
Minister Karien van Gennip (Sociale Zaken) erkent dat er "duizenden" uitzendbureaus zijn die "een verdienmodel maken van arbeidsmigranten" en zich niet aan de regels houden. Zij heeft daar grote zorgen over. "Dat vind ik echt Nederland onwaardig. De manier waarop we met veel van onze arbeidsmigranten omgaan kan écht niet."
Het kabinet werkt dan ook al aan plannen voor het beter toezicht. Maar de verplichte certificering voor uitzendbureaus, om onder meer uitbuiting van arbeidsmigranten tegen te gaan, wordt pas op zijn vroegst op 1 januari 2025 ingevoerd. Een versnelling is volgens Van Gennip niet mogelijk. "Ik ga zo snel als ik kan."
Scherper toezicht kan volgens de minister ook niet alles oplossen. "Ik kan de Arbeidsinspectie niet elke dag langssturen. Mensen moeten zich ook netjes gedragen als de inspectie niet kijkt." Zij wijst daarbij ook op de verantwoordelijkheid van bedrijven die arbeidsmigranten inhuren. "We moeten met elkaar die malafide uitzenders aanpakken."