De loonsverhogingen die werkgevers en vakbonden afspreken in cao's zijn historisch hoog. Volgens voorlopige cijfers van AWVN, naar eigen zeggen de belangrijkste adviseur van Nederlandse werkgevers op het vlak van arbeidsvoorwaarden, was de loonafspraak in cao's die in juni afgesloten waren gemiddeld 3,8 procent. Een percentage dat zeker deze eeuw nog niet is voorgekomen, verduidelijkt een zegsman na berichtgeving door NU.nl.
In juni werden bij elkaar zeventien cao-akkoorden afgesproken, voor bij elkaar zo'n 660.000 werknemers. Een maand eerder stegen de lonen nog gemiddeld met 3,6 procent. Dit jaar gaat het tot nu toe om een gemiddelde loonstijging van meer dan 3 procent.
Dat de loonafspraken nu zo hoog liggen, heeft volgens AWVN meerdere oorzaken. Zo ligt de inflatie hoog en voelen werkgevers een soort van maatschappelijke druk om het koopkrachtverlies van werknemers te beperken. Daarnaast is sprake van krapte op de arbeidsmarkt, waardoor de lonen stijgen. Verder draait de economie, ondanks de problemen en uitdagingen zoals de impact van de oorlog in Oekraïne, nog altijd vrij goed en is er daarmee ook ruimte voor loonsverhogingen.
AWVN benadrukt wel dat door de hoge inflatie het koopkrachtverlies van werknemers niet volledig gecompenseerd kan worden. In voorgaande jaren, toen de inflatie historisch laag was, lukte het bijvoorbeeld met een loonsverhoging van 1 of 1,5 procent al om de koopkracht te verbeteren, maar dat is nu dus duidelijk niet het geval, aldus de zegsman. Ook is de loonstijging niet evenredig verdeeld.
De Nederlandsche Bank (DNB) merkte eerder al op dat er bij veel bedrijven ruimte is voor het verhogen van de lonen, waarmee ook de gevolgen van de prijsstijgingen iets kunnen worden opgevangen. Maar volgens DNB moet wel worden voorkomen dat lonen automatisch en volledig meestijgen met de inflatie. Dit zou de prijsstijgingen juist verder kunnen aanwakkeren en op die manier schadelijk kunnen zijn voor de economie.
Economen, werkgevers en vakbonden noemen de angst voor een zogeheten loon-prijsspiraal overigens onterecht. "Maar het is wel iets waar je voor moet waken", aldus AWVN. "Een loon-prijsspiraal laat zich ook lastig voorspellen."