Baas DNB: veel landen zitten centrale banken in de weg met steun

Het lukt Nederland niet om uit het vaarwater van centrale banken te blijven met de steun voor huishoudens vanwege de hoge inflatie. Ook andere landen slagen daar niet in. Dat constateert president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB) aan het einde van de jaarvergadering van het Internationaal Monetair Fonds (IMF).

Knot vindt de situatie zorgelijk. "Daar wil ik niet omheen draaien." Het centralebankhoofd benadrukt net als het IMF al langer dat steun voor mensen die moeite hebben rond te komen nu goed is, maar dat als een pakket niet aan voorwaarden voldoet de inflatie juist extra kan worden aangejaagd. Daarmee werkt een overheid dan centrale banken tegen, want die proberen de inflatie juist te beteugelen.

"Ik ben erachter gekomen dat vrijwel alle landen het lastig vinden om aan de aanbeveling hierover van het IMF te voldoen", vertelt Knot aan het ANP. "Het is heel helder: steun moet tijdelijk, gericht en gedekt in de begroting zijn. Maar vooral dat ‘gericht’ lijken ministers van Financiën moeilijk te vinden."

Nederland kiest bijvoorbeeld voor een prijsplafond dat voor iedereen geldt en weet bovendien nog niet hoe de kosten daarvoor worden gedragen. "Ieder huishouden profiteert ervan, ook mensen met hogere inkomens die eigenlijk geen steun nodig hebben", stelt Knot. Hij betwijfelt ook of het plafond wel een tijdelijke maatregel zal zijn, als volgend jaar zou blijken dat de koopkracht zwaar onder druk blijft staan.

Volgens Knot is het zaak dat het kabinet zo snel mogelijk gaat kijken hoe het de vele miljarden die het tijdelijke prijsplafond kost, volgend jaar gaat financieren. "Dat zou heel verstandig zijn."

De Nederlandse IMF-bewindvoerder Paul Hilbers opperde enkele dagen terug dat huishoudens of bedrijven die wel compensatie krijgen maar dit eigenlijk niet nodig hebben, misschien extra belasting moeten gaan betalen om de kosten van de massale overheidssteun te dekken. Knot laat weten ook wel wat in die oplossing te zien.

Het kabinet heeft nog geen besluit genomen over de financiering. Volgens minister Sigrid Kaag (Financiën) is dat een bewuste keuze. Er zou nog te veel onzeker zijn om "op een geïnformeerde en verstandige manier" dekking te zoeken. Het kabinet heeft volgens haar met zijn pakket aan maatregelen wel degelijk geprobeerd om zo gericht mogelijk te werk te gaan en het is ook de bedoeling dat de steun tijdelijk is.

Kaag heeft ook aangegeven dat het advies van het IMF niet als zo zwart-wit moet worden beschouwd. Daarmee bedoelde ze dat landen allemaal eigen afwegingen maken en met eigen steunpakketten komen, en dat discussie mogelijk is.