Kamer: niemand onder bestaansminimum door inhouden toeslagen

De Tweede Kamer wil dat het kabinet met een voorstel komt waardoor mensen niet meer door de verrekening van schulden met toeslagen onder het bestaansminimum kunnen belanden. Een ruime meerderheid roept de verantwoordelijke bewindslieden op om daar "op zeer, zeer korte termijn" over in gesprek te gaan met de Nationale ombudsman en de Landelijke Organisatie Sociaal Raadswerk (LOSR).

De Belastingdienst kijkt volgens LOSR bij schulden van burgers niet naar hun financiële situatie voordat de organisatie toeslagen inhoudt. Daardoor kunnen mensen onder het bestaansminimum terechtkomen, hoewel dat volgens de wet niet mag.

De sociaal raadslieden verwijzen naar de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet. Die wet moet zorgen dat burgers met schulden genoeg geld overhouden om van te leven en niet door te hoge beslagleggingen dieper in de problemen worden gedrukt. Tot driekwart van de mensen met schulden zou voor de wet onder het bestaansminimum uit zijn gekomen qua inkomsten.

De wet werd al in 2017 aangenomen en is sinds 1 januari van kracht. Dat de overheid in de vorm van de Belastingdienst zich er niet aan houdt, vinden de sociaal raadslieden moeilijk te verteren. Ze hebben een brief geschreven naar staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën. Ook de Nationale ombudsman gaat er bij de staatssecretaris op aandringen dat de Belastingdienst zich aan de wet houdt.

Vrijwel alle fracties in de Tweede Kamer willen opheldering. Als het verhaal van LOSR klopt, betekent dat volgens de Kamerleden dat de beslagvrije voet waar het gaat om de verrekening van toeslagen "effectief een wassen neus is". Zij willen verder weten wat de staatssecretaris gaat doen om te voorkomen dat mensen bijvoorbeeld uit hun huis worden gezet. Ook vragen zij zich af of de Staat aansprakelijk is voor eventuele vervolgschade als zij zich niet aan de wet heeft gehouden,

Het ministerie reageert dat mensen altijd een brief krijgen als ze een deel van de toeslagen moeten terugbetalen, en dat ze daarin worden opgeroepen contact op te nemen als betalen niet lukt. "Dan zoeken we naar een oplossing", aldus een woordvoerder, waarbij ook rekening wordt gehouden met hoeveel men kan betalen. Als iemand daarna nog niet betaalt, volgt een dwangverrekening. Daarvoor geldt wel automatisch de beslagvrije voet. Het ministerie wil in gesprek met LOSR over de brief.