Besparingen huishoudens stijgen tot recordhoogte door crisis

De coronacrisis maakt Nederlanders uiterst voorzichtig met het doen van uitgaven. Volgens De Nederlandsche Bank (DNB) is nog nooit zoveel bespaard door huishoudens als dit jaar. Enerzijds zorgden de lockdownmaatregelen en andere beperkingen om de verspreiding van het virus in te dammen ervoor dat er minder mogelijkheden waren om geld te laten rollen. Daarnaast werd uit voorzorg de hand op de knip gehouden.

Volgens DNB zal de particuliere consumptie dit jaar met 7,1 procent krimpen, vooral door de zuinigheid en onzekerheid in de eerste zes maanden van dit jaar. Toen daalde de consumptie met 13,6 procent ten opzichte van het slot van 2019. In het derde kwartaal was volgens DNB weliswaar sprake van een flink herstel, maar dat weegt niet op tegen de daling in de eerste helft van het jaar.

De zogeheten vrije besparingen stegen volgens DNB in het tweede kwartaal met ruim 12 miljard euro ten opzichte van het jaar daarvoor. Hiervan werd pakweg 11 miljard euro geparkeerd op spaarrekeningen bij Nederlandse banken. De rest ging onder meer naar beleggersrekeningen of werd gebruikt voor het aflossen van schulden.

Met name aan diensten, zoals de horeca en het toerisme, werd in het derde kwartaal minder uitgegeven. De consumptie van goederen heeft zich daarentegen sterk hersteld. Dit komt overeen met het positieve beeld van de detailhandel. Zo steeg het omzetvolume van winkelbedrijven in het derde kwartaal met 7,2 procent ten opzichte van vorig jaar. Dat is de hoogste groei sinds het begin van de reeks in 2005.

Met name de woninggerelateerde branches en webwinkels zagen hun omzet sterk toenemen. In het vierde kwartaal wordt de consumptie echter opnieuw geraakt door de tweede besmettingsgolf en de aanscherping van de lockdownmaatregelen.

De uitgaven door huishoudens zullen volgend jaar volgens DNB met 4,8 procent groeien, en een jaar later met nog eens 4,5 procent. Daarbij houdt DNB er rekening mee dat de coronamaatregelen volgend jaar geleidelijk worden afgebouwd en in 2022 niet meer nodig zijn.

Ondanks dat Nederlanders in doorsnee meer geld overhouden, wordt dit niet gebruikt voor vrijwillige aflossingen op hypotheken. Die zijn volgens DNB juist afgenomen, wat volgens de centrale bank betekent dat Nederlanders in onzekere tijden liever wat geld achter de hand houden.