'Bevrijding' EU van Russisch gas in zicht, belooft Timmerman

De Europese Unie kan binnen een jaar af van haar overmatige afhankelijkheid van Russisch gas, zegt Eurocommissaris Frans Timmermans. De unie zal dan nog wel gas invoeren, maar volgens hem niet meer uitgeleverd zijn aan de grillen van één leverancier.

De Europese Commissie denkt de import van Russisch gas nog dit jaar met bijna twee derde te kunnen verminderen. Ruim voor 2030 moet de EU het helemaal zonder Rusland kunnen stellen, stelt de Nederlandse Eurocommissaris. "Het is moeilijk, het is hondsmoeilijk, maar het is mogelijk."

De EU wil al langer van het gas af, om de uitstoot van broeikasgassen terug te brengen en in 2050 helemaal klimaatneutraal te zijn. Nu Rusland Oekraïne is binnengevallen en de EU op voet van oorlog verkeert met zijn belangrijkste gasleverancier, steekt het nog meer dat 45 procent van de Europese gasimport uit Rusland komt. Eens te meer nu gas duurder is dan ooit en vele miljarden euro's van Europese consumenten naar Moskou vloeien.

De commissie wil daarom tegelijkertijd de overgang naar duurzame energie versnellen, andere gasleveranciers in de arm nemen en energie besparen. De nu haast lege gasreservoirs in de EU-landen moeten voortaan in oktober, voor het invallen van de winter, voor 90 procent gevuld zijn, als het aan het dagelijks bestuur van de unie ligt. Zij onderzoekt verder of het Russische gasbedrijf Gazprom de aanvulling van de Europese reserves moedwillig heeft dwarsgezeten.

De grootscheepse operatie moet de EU volgens de commissie niet alleen verlossen van de houdgreep van het Kremlin, maar ook de alsmaar oplopende energierekening van Europese huishoudens en bedrijven drukken. De EU-leiders bespreken de plannen eind deze week op een top in het Franse Versailles.

Een flink deel van het Russische aardgas denkt de commissie te kunnen vervangen door groene waterstof, biogas en windenergie. Door extra en sneller geld te steken in het isoleren van huizen en het installeren van warmtepompen kan de gaskraan ook weer een stuk verder dicht. En de staatssteunregels worden versoepeld zodat overheden de industrie kunnen helpen te vergroenen. Die overheden moeten sneller vergunningen verstrekken voor bijvoorbeeld de benodigde windparken.

Maar helemaal zonder aardgas kan de EU voorlopig niet. Brussel schakelt daarvoor andere leveranciers in en wil fors meer vloeibaar gas uit landen als Noorwegen, Qatar en de Verenigde Staten.