Boeren in de knel door fosfaatsysteem

Het kabinet ziet geen mogelijkheid bepaalde boeren te helpen die in de financiële problemen komen door het systeem met fosfaatrechten. Dat nieuwe systeem moet het mestoverschot terugdringen.

Het gaat vooral om agrariërs die hun stallen al hadden uitgebreid of nieuwe stallen hadden gebouwd, maar op een bepaalde datum de stallen nog niet helemaal vol hadden met melkvee. Ook de biologische melkveehouderij wordt getroffen.

Minister Carola Schouten van Landbouw spreekt over een keiharde, heel pijnlijke boodschap. Ze sluit faillissementen niet uit. De bewindsvrouw kan niet zeggen hoeveel ondernemers geraakt zullen worden. Zo'n 120 bedrijven die zich hebben verenigd in het collectief Innovatief uit de Knel, vrezen het ergste. In totaal zouden zich ongeveer achthonderd bedrijven in een vergelijkbare situatie bevinden.

Schouten wil echter geen nieuwe categorie knelgevallen instellen. Ze ziet ook geen ruimte voor ontheffingen of vrijstellingen. Een extra categorie zou ook moeilijk zijn te bepalen en kan ook vrij groot worden. ,,We zijn tot het uiterste gegaan om te kijken of we niet nog opties hadden, ook samen met de groep.''

De bewindsvrouw zegt mee te voelen met de ondernemers die niet geholpen kunnen worden. Ze zegt zich te realiseren dat het ingrijpende gevolgen kan hebben voor melkveehouders en hun gezinnen. Schouten benadrukt echter dat een overschrijding van het plafond voor fosfaat (dat vrijkomt uit mest) absoluut moet worden voorkomen. Ze wijst erop dat het aantal toegekende rechten voor fosfaat al boven die limiet uitkomt. ,,We zitten al aan de max'', aldus de minister.

Boeren krijgen voor elke koe die ze houden het recht om een bepaalde hoeveelheid fosfaat te produceren - en niet meer. Ze kunnen de rechten verhandelen. Bij verkoop houdt de overheid wel 10 procent in, die in een 'fosfaatbank’ wordt gestopt. De daarin verzamelde fosfaatrechten worden gebruikt om boeren aan te moedigen genoeg land te kopen om hun mest kwijt te kunnen.