Boete om machtsmisbruik Italiaanse farmaceut Leadiant verlaagd

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft een boete voor het farmaceutisch bedrijf Leadiant verlaagd tot ruim 17 miljoen euro. Eerder was dit 19,6 miljoen euro. De boete werd twee jaar geleden opgelegd omdat de Italiaanse geneesmiddelenfabrikant een veel te hoge prijs had gerekend voor het medicijn CDCA, dat wordt gebruikt door patiënten met een zeldzame stofwisselingsziekte.

Daarmee maakte Leadiant volgens de concurrentiewaakhond misbruik van zijn economische machtspositie. Leadiant maakte bezwaar tegen het besluit en kreeg deels gelijk, waardoor de boete nu naar beneden is bijgesteld. De ACM benadrukt echter dat de overtreding nog steeds hetzelfde is, namelijk machtsmisbruik.

De reden voor de boeteverlaging is dat de periode waarin de overtreding plaatsvond met vier maanden is ingekort. In die periode was een apotheekbereiding beschikbaar als alternatief voor het geneesmiddel van Leadiant. "Als gevolg daarvan oordeelt de ACM dat Leadiant in die periode geen machtspositie innam."

Het middel CDCA wordt gebruikt bij de behandeling van patiënten met een zeldzame erfelijke stofwisselingsziekte, genaamd cerebrotendineuze xanthomatose (CTX). In Nederland gaat het om een kleine groep patiënten, die het middel hun hele leven moeten gebruiken.

Het middel werd onder andere namen en tegen veel lagere prijzen al jaren gebruikt bij de behandeling van CTX-patiënten. In 2008 nam Leadiant een op CDCA gebaseerd middel over van een andere fabrikant. De maximale prijs in Nederland was in die tijd 46 euro per verpakking van 100 capsules. Eind 2009 veranderde Leadiant de naam van het middel naar Xenbilox en werd de verkoopprijs verhoogd tot 885 euro.

In 2014 presteerde Leadiant het om de verkoopprijs opnieuw te verhogen naar 3103 euro. Drie jaar later verviervoudigde de prijs nog eens tot 14.000 euro. Hierdoor kostte het middel ongeveer 153.000 euro per patiënt per jaar. De buitensporige hoge prijs leidde tot grote maatschappelijke verontwaardiging.