Centrale bank voor centrale banken dringt aan op begrotingsherstel

Landen met grote schulden zijn erg kwetsbaar voor mogelijke financiële schokken, ook al wordt dat risico momenteel nauwelijks erkend op de obligatiemarkten. Daarvoor waarschuwt de Bank voor Internationale Betalingen (BIS) in haar jaarlijkse economische rapport.

Het Bazelse instituut, dat ook wel bekendstaat als de centrale bank voor centrale banken, stelt bovendien dat de leenkosten voor deze landen verder kunnen oplopen door de gestegen rentes. Hun overheden zouden daarom prioriteit moeten geven aan het op orde brengen van hun begrotingen.

Dat betekent aan de ene kant niet te veel uitgeven. Maar het zou ook belangrijk zijn om structurele hervormingen door te voeren om goed voorbereid te zijn op toekomstige uitdagingen, zoals demografische ontwikkelingen en de klimaatverandering.

Hoewel de noodzaak om de overheidsfinanciën op orde te krijgen een terugkerend thema is voor de BIS, is er rondom dit onderwerp de laatste tijd veel te doen. Zo leven er zorgen dat het in Frankrijk flink mis kan gaan met de overheidsfinanciën als extreemrechts daar de nieuwe verkiezingen wint.

Dat laatste zorgde recent al voor onrust op de beurzen. De hoofdindex op de Parijse aandelenbeurs zakte in een week tijd bijvoorbeeld met ruim 6 procent, waardoor voor tientallen miljarden aan beurswaarde verloren ging.

De BIS, die in 1930 werd opgericht om Duitse herstelbetalingen na de Eerste Wereldoorlog te regelen, zegt in haar nieuwe rapport niet in welke landen de problemen specifiek spelen. Maar het instituut heeft wel een grafiek getoond waarin onder meer Japan, Italië, de VS, Frankrijk, Spanje en het Verenigd Koninkrijk met elkaar worden vergeleken.

Om de financiën te stabiliseren mogen deze ontwikkelde economieën dit jaar geen overheidstekorten hebben die groter zijn dan 1 procent van de totale omvang van hun economie, stelt de BIS. Dat is evenwel een fractie van het huidige Amerikaanse tekort, dat het Internationaal Monetair Fonds (IMF) vorige week al als "veel te groot" omschreef.

Als beleggers echt het vertrouwen verliezen in de capaciteit van overheden om hun overheidsfinanciën te managen, dan zou volgens de BIS in de eerste plaats de obligatiemarkt worden getroffen. Maar daarna zouden de spanningen zich ook over andere markten kunnen verspreiden.