Chaos rond kookolie wordt erger door exportban Indonesië

De voorraad bak- en braadolie, die mede door de oorlog in Oekraïne onder druk staat, wordt steeds kleiner. Indonesië is het laatste van een reeks landen dat aangeeft de export van bakolie te verbieden vanwege plaatselijke tekorten en oplopende prijzen. Indonesië is goed voor meer dan een derde van de wereldwijde export van plantaardige olie. China en India behoren tot de grootste kopers. Kenners van Rabobank spreken van een grote klap.

In rijkere landen zal het tekort aan kookolie, ook na de exportban van andere landen, zorgen voor hogere prijzen voor voedingsmiddelen zoals sladressing en mayonaise. In ontwikkelingslanden zoals India zullen de grootste klappen vallen. Deze landen zijn qua voedingspatroon sterk afhankelijk van de invoer van palmolie als goedkoper alternatief voor de duurdere soja-, zonnebloem- en canolaolie.

De aankondiging van het verbod zorgde vrijdag al voor beroering op de grondstoffenmarkt. Zo ging de prijs van sojaolie, een alternatief voor palmolie, hard omhoog. Volgens kenners van Rabobank is de aanvoer van eetbare olie uit Indonesië naar de rest van de wereld is "onmogelijk te vervangen", aldus het hoofd de Agricultural Commodity Markets Research bij Rabobank.

De Russische inval in Oekraïne heeft eerder al gezorgd voor chaos bij de handel in zonnebloemolie. Oekraïne is wereldwijd de grootste leverancier van zonnebloemolie en ook een belangrijke producent van raapzaad. Door de oorlog daar worden veel minder van deze producten verscheept. Koolzaad en soja waren al moeilijker verkrijgbaar door droogte in Canada en Zuid-Amerika.

De oorlog heeft sowieso impact op de toch al krappe voorraden van andere plantaardige oliën die worden gebruikt in voeding, biobrandstoffen en verzorgingsproducten. Veel bedrijven gingen vanwege tekorten aan zonnebloemolie op zoek naar alternatieven zoals palmolie en zorgden zo weer voor tekorten in Indonesië.

In Nederland beperken supermarkten soms al de verkoop van zonnebloemolie, meldde brancheorganisatie Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) eerder. In meerdere supermarkten zijn de schappen met zonnebloemolie leeg.