Chipbedrijven bezorgen AEX kleine winst, Turkse beurs keldert

De Amsterdamse AEX-index won maandag licht terrein onder aanvoering van de chipbedrijven ASML, Besi en ASMI. De luchtvaartsector stond daarentegen onder druk door de vrees voor nieuwe lockdowns in veel Europese landen. Ook hielden beleggers de koersval van de Turkse lira en de duikeling van de beurs in Istanbul in de gaten, na het verrassende ontslag van de Turkse centralebankpresident.

De aandelenbeurs in Istanbul kelderde bijna 9 procent en de Turkse lira zakte 12 procent ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Beleggers schrokken van het besluit van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan om de baas van de centrale bank Naci Agbal te ontslaan. Agbal stond pas sinds november aan het roer bij de Turkse centrale bank en werd gezien als iemand die het vertrouwen in de lira kon herstellen. Hij probeerde de hoge inflatie in Turkije omlaag te krijgen door de rentes te verhogen. Erdogan wilde juist dat de rente laag zou blijven.

De hoofdindex op Beursplein 5 noteerde rond het middaguur 0,1 procent hoger op 682,36 punten. De MidKap daalde 0,1 procent tot 1009,68 punten. Fitnessketen Basic-Fit (min 3,4 procent) was de grootste daler bij de middelgrote bedrijven door de vrees voor strengere coronamaatregelen in Europa. De beurs in Frankfurt won 0,1 procent en Parijs verloor 0,3 procent. Londen bleef vrijwel vlak.

Chipmachinemaker ASML profiteerde van een adviesverhoging door Cowen en ging aan kop in de AEX met een plus van 2,4 procent. Branchegenoten Besi en ASMI volgden met winsten van rond 2 procent. Supermarktconcern Ahold Delhaize sloot de rij met een min van 2 procent.

ING daalde 1,4 procent. De Turkse markt is goed voor zo'n 3 procent van de winst van de bank. Vorig jaar deden geruchten de ronde dat ING al zijn activiteiten in Turkije zou willen verkopen. Twee jaar geleden maakte de Turkse lira ook al een sterke val, wat leidde tot zorgen of klanten in het land hun leningen nog wel konden terugbetalen. ABN AMRO, dat naar de MidKap is gedegradeerd, daalde 0,5 procent na een adviesverlaging door KBC Securities.

In Londen zakte IAG, het moederbedrijf van British Airways, 4,6 procent en easyJet daalde 5,5 procent. De Britse minister van Defensie Ben Wallace waarschuwde dat het nog te vroeg is voor Britten om een zomervakantie in het buitenland te boeken. Reisorganisatie TUI verloor bijna 6 procent. In Amsterdam hield Air France-KLM het verlies beperkt tot 0,9 procent.

De euro stond op 1,1905 dollar, tegen 1,1907 dollar op vrijdag. Een vat Amerikaanse olie kostte 0,4 procent meer op 61,66 dollar. Brentolie klom een fractie in prijs tot 64,55 dollar per vat.