'Chiptekort raakt de land- en tuinbouwsector'

De land- en tuinbouwsector in Nederland wordt ook geraakt door de tekorten aan computerchips voor machines. De schaarste zorgt onder meer voor vertragingen in levertijden van machines, maar brengt ook de oplevering van kassen in gevaar. Dat zeggen bedrijven en brancheorganisaties uit de sector na een belronde van het ANP. Met name de grotere bedrijven hebben er last van, doordat zij grotere aantallen chips nodig hebben.

Door de coronacrisis is de vraag naar elektronische onderdelen voor apparaten om thuis te werken, zoals smartphones en laptops, fors gestegen. Daardoor heeft bijvoorbeeld de auto-industrie al geruime tijd last van het tekort en moest soms zelfs de productie stilleggen.

AVAG, de brancheorganisatie van de Nederlandse kassenbouw- en installatiesector, denkt dat de problemen nog wel de rest van het jaar zullen aanhouden. De installaties in de kassen werken namelijk met computerchips. Levertijden voor onderdelen van kassen kunnen nu oplopen tot enkele weken, soms is er helemaal geen beschikbaarheid. AVAG-voorzitter Annie van de Riet zegt dat alle leden aangeven problemen te ondervinden. Ze noemt ook een gebrek aan beschikbare andere grondstoffen, zoals staal en glas, als bijkomend probleem. "Daardoor zijn offertes voor kassen nu beperkt geldig en zijn de prijzen met tientallen procenten gestegen."

Van de Riet hoort ook dat opdrachtgevers investeringen beginnen uit te stellen. Als de bouw van een kas vertraging oploopt, kan een tuinder al snel een seizoen en dus inkomsten missen. Op de lange termijn kan een tomaat misschien wel duurder worden, al wordt de verkoopprijs op de wereldmarkt bepaald, en niet door de individuele tuinder, zegt ze.

Reesink, distributeur van onder meer landbouwmachines, zegt dat een deel van de fabrikanten waar het bedrijf mee werkt kampt met langere levertijden van soms maanden en prijsstijgingen van componenten tussen de 10 en 15 procent. Daardoor zijn machines soms tot 7 procent duurder geworden. Het gaat vooral om zelfrijdende machines en tractoren, maar ook melkrobots en spuiters waar veel chips in gebruikt worden. Ook dreigt een tekort aan gps-systemen voor trekkers. De prijsstijgingen zullen klanten wel gaan voelen, zegt een woordvoerster. "Bij de meeste leveranciers hebben we tijdig kunnen schakelen en snel orders geplaatst, dus daar staan we vooraan in de rij."

Ook Lely, fabrikant van onder meer melkrobots, ziet de beschikbaarheid van benodigde chips "snel afnemen" en levertijden toenemen, waardoor op korte termijn de prijzen stijgen. Tot op heden hoeft Lely de productie nog niet stil te leggen, maar de leveringszekerheid staat wel onder druk.

Erik Pekkeriet, programmamanager Agro Food Robotics bij Wageningen University & Research (WUR), waarschuwt dat de chiptekorten ten koste kunnen gaan van de vernieuwing en verduurzaming in de sector. "Dan kun je achterop raken en andere landen onze voorsprong overnemen, zoals China." Dat is gevaarlijk voor Nederland, zegt Pekkeriet, want een vijfde van alle machines die in Nederland geproduceerd worden zijn gerelateerd aan de landbouw. "Dat is een miljardenbusiness." AVAG-voorzitter Van de Riet is daar minder bang voor, omdat het tekort wereldwijd geldt en Nederland nog steeds voorop loopt qua kennis.