'Consumptiemaatschappij slaat door met al die koopjesfestijnen'

De gekte rond koopjesfestijnen als Singles Day en Black Friday en de aanhoudende stortvloed aan kortingsacties en aanbiedingen roepen bij steeds meer mensen de vraag op of de consumptiemaatschappij op hol is geslagen. Klimaatactiegroep Extinction Rebellion vindt van wel en gaat daarom landelijk protesteren tegen Black Friday. En op zaterdag is het Niet-Winkeldag, waarop wordt opgeroepen een dagje eens geen spullen te kopen.

"Het is geen Black Friday meer, maar een hele zwarte maand. Je ziet door de bomen het bos niet meer. Het is overdreven wat er allemaal gebeurt. Het is een signaal dat de consumptiemaatschappij aan het doorslaan is, wat weerzin bij veel mensen begint op te wekken. Er ontstaan steeds meer tegenbewegingen tegen deze koopjesfestijnen", constateert marketingstrateeg Paul Moers.

Retaildeskundige Dirk Mulder van ING kan wel begrijpen dat steeds meer mensen kritische kanttekeningen plaatsen bij de koopjesmanie, maar zegt dat in de cijfers daar nog niet veel van terug is te zien. "Als je het van een afstand bekijkt is het belachelijk. De ene actie buitelt over de andere. De gekte kan wel wat minder. Maar de consument kijkt toch naar de prijzen en wil juist in deze tijd zichzelf extra verwennen."

"De aarde kan ons huidige gedrag en consumptiepatroon gewoonweg niet aan", stelt directeur Jelle de Jong van IVN Natuureducatie. "Afgelopen jaar hadden we 1,75 aardes nodig om toekomstige generaties niet tekort te doen. We gebruiken domweg te veel grondstoffen en veroorzaken te veel CO2-uitstoot met onze soms onnodige consumptie. Hierdoor komt ook de natuur wereldwijd onder druk te staan."

Extinction Rebellion gaat posters ophangen om mensen te laten nadenken over hun koopgedrag en er komen workshops om kleding te laten repareren. "Er zijn al zoveel producten die worden weggegooid die nog heel bruikbaar zijn, maar we blijven maar consumeren. Koop vaker tweedehands of laat spullen repareren en ga niet blindelings iets nieuws kopen, maar denk eerst na", aldus een woordvoerder.

De actiegroep wijst ook op de negatieve effecten op het milieu door de massale productie van consumentengoederen, met uitstoot en vervuiling. Verder vindt Extinction Rebellion dat de uitbuiting van werknemers in lagelonenlanden als India en Bangladesh moet stoppen omdat over hun ruggen hoge winsten worden behaald door grote kledingbedrijven. De groep spreekt van moderne slavernij.

Mulder van ING concludeert dat het goed is dat er meer discussie is over het huidige consumptiegedrag. "Als we iets bewuster worden, zet dat al iets in beweging. Al zal dat wel gaan in kleine stapjes."