CPB: financiële sector weerbaar, opeenstapeling crises wel risico

De Nederlandse financiële sector kan tegen een stootje, ook nu zich verschillende risico's aandienen zoals de oorlog in Oekraïne en de hoge prijzen die hieruit volgen. Maar, waarschuwt het Centraal Planbureau (CPB) in een risicoanalyse van de sector, een opeenstapeling van dit soort crises kan wel een gevaar vormen.

De sector, waar onder meer banken, verzekeraars en pensioenfondsen onder vallen, heeft voldoende buffers en is ook de coronacrisis goed doorgekomen, zegt het CPB. Losstaande schokken vormen dus niet direct een gevaar, maar risico's kunnen elkaar wel snel versterken. Als verschillende dingen tegelijkertijd misgaan, kan dit dus wel degelijk tot problemen leiden.

De gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor de Nederlandse financiële sector "lijken vooralsnog mee te vallen", aldus het planbureau. Nederlandse financiële instellingen staan beperkt bloot aan problemen in Rusland en Oekraïne. Indirect zijn er wel risico's: bijvoorbeeld als de oorlog leidt tot een economische recessie.

Dat de prijzen zo sterk stijgen, kan ook voor problemen zorgen bij voornamelijk banken. Het kan zo zijn dat huishoudens, bedrijven en overheden straks hun afgesloten leningen niet meer kunnen terugbetalen. Dat kan tot financiële problemen bij banken leiden. Toch is er nog niet direct reden tot paniek: het CPB ziet nog geen aanwijzingen voor langdurige stagflatie (waarbij de economische groei wordt afgeremd, de prijzen blijven stijgen en de werkloosheid hoog is) of een loon-prijsspiraal, waarbij hogere lonen ertoe leiden dat producten en diensten nog een stuk duurder worden.

Volgens de rekenmeesters zijn ook de problemen door de coronacrisis nog steeds niet helemaal verdwenen. Nederland heeft dan ten opzichte van andere Europese landen een relatief lage staatsschuld, "het risico op een eurocrisis is nog steeds aanwezig", waarschuwt het CPB. Daarnaast is corona nog niet weg en moet er rekening gehouden worden met een nieuwe opleving van het virus.

Dat Nederlandse bedrijven relatief hoge schulden kennen, hoeft volgens het CPB niet direct tot problemen te leiden. Er staat vaak ook een hoog eigen vermogen tegenover en het zijn vooral multinationals die relatief hoge schulden aangaan: bij het midden- en kleinbedrijf valt de schuld mee ten opzichte van de totale balans. Wel kunnen hoge schulden herstel uit een economische crisis moeilijker maken, blijkt uit onderzoek.