DNB: fiscale voordelen huizenbezitters geleidelijk afbouwen

Om de ongelijkheid op de woningmarkt aan te pakken moeten fiscale voordelen voor huizenbezitters geleidelijk aan worden afgebouwd. Dat kan door woningeigenaren vermogensbelasting te laten betalen. Door de huidige lage rente is nu een geschikt moment om daarmee te beginnen, oppert De Nederlandsche Bank (DNB) in een analyse van de woningmarkt.

Volgens DNB zijn de fiscale verschillen tussen huren en kopen op dit moment groot. Huurders betalen bijvoorbeeld vermogensbelasting, terwijl kopers vrijwel belastingvrij vermogen kunnen opbouwen in de eigen woning, waarbij ze ook hypotheekrenteaftrek ontvangen. Het onderscheid leidt volgens de toezichthouder niet alleen tot een "onderontwikkeld commercieel huursegment", maar jaagt ook prijsstijgingen van koopwoningen aan. Daarbij maken hoge schulden huizenbezitters financieel kwetsbaar.

De centrale bank roept het nieuwe kabinet op een einde te maken aan de fiscale uitzonderingspositie van de eigen woning. Volgens DNB kan het verplaatsen van de eigen woning van Box 1 naar Box 3 zonder "onoverkomelijke" inkomenseffecten, als de extra opbrengsten op een andere manier worden teruggegeven aan huiseigenaren.

Verder pleit DNB voor het afschaffen van de schenkingsvrijstelling voor de eigen woning. Nu nog is het mogelijk om ruim een ton belastingvrij te schenken voor de aankoop of de verbouwing van de woning en het aflossen van de hypotheek. Een belangrijk doel van die regeling was het terugdringen van de onderwaterhypotheken, waarbij de schuld hoger is dan de waarde van de woning, maar de praktijk leert dat deze regeling daar nauwelijks aan heeft bijgedragen.

Recente maatregelen zoals de starterslening en het afschaffen van de overdrachtsbelasting voor starters hebben volgens DNB verder een averechts effect gehad. Door de regelingen is de bestedingsruimte van huizenkopers wel toegenomen, maar dat heeft ervoor gezorgd dat de huizenprijzen en schulden verder zijn gestegen.

DNB benadrukt verder dat het Rijk meer regie moet nemen bij het bouwen van meer woningen. Daarbij moet goed worden gekeken welke woningen waar neergezet worden. Ook de bouw van ouderenwoningen is belangrijk om de doorstroming op gang te krijgen. Ook zou het Rijk kortingen op grondprijzen kunnen geven om ook voldoende woningen in de vrije huursector te realiseren.