DNB kritisch over woningmarktbeleid kabinet

De Nederlandsche Bank (DNB) vindt dat het kabinet bij het coalitieakkoord een kans heeft laten liggen omdat er geen plan is gemaakt om woningeigenaren op termijn bijvoorbeeld ook vermogensbelasting te laten betalen. Dit stelt de toezichthouder in zijn donderdag verschenen jaarverslag.

Huurders betalen wel vermogensbelasting, terwijl kopers vrijwel belastingvrij vermogen kunnen opbouwen in de eigen woning, waarbij ze ook nog hypotheekrenteaftrek ontvangen. DNB heeft al herhaaldelijk aangegeven dat hier wat aan moet worden gedaan. Dat het kopen van huizen nog steeds fiscaal wordt gestimuleerd zou ook bijdragen aan de enorme prijsstijgingen op de huizenmarkt.

Die prijsstijgingen zijn niet alleen ongunstig voor starters die heel veel moeite hebben om nog een huis te bemachtigen, volgens DNB kleven er ook risico’s aan. Aangezien de inflatie de laatste tijd zo hard is opgelopen is het niet uitgesloten dat de hypotheekrente de komende tijd verder stijgt. Dit zou de snelle huizenprijsstijging kunnen afremmen en "op enig moment" zelfs kunnen leiden tot dalende prijzen, zegt de toezichthouder.

Als dat gebeurt zouden huizenbezitters "onder water" kunnen komen te staan, doordat hun hypotheek dan hoger is dan de waarde van hun woning. Volgens DNB is dit vooral een risico voor mensen die hun huis moeten verkopen. Maar ook wanneer dat niet speelt zouden er gevolgen voor de economie kunnen zijn, bijvoorbeeld wanneer huishoudens vanwege hun "papieren schuld" voorzichtiger worden bij het doen van nieuwe uitgaven.

DNB-president Klaas Knot gaf vorige maand al aan dat de kabinetsplannen voor de komende jaren ambitieus zijn. Ook aan de woningmarkt wordt gewerkt. Maar het kabinet zou over de gehele linie wel erg leunen op grote investeringsplannen. Volgens Knot kan het beleid efficiënter als er meer met belastingprikkels en beprijzing van milieuvervuiling wordt gedaan.

Daarnaast vindt DNB dat het kabinet moet uitkijken bij het laten oplopen van de staatsschuld. In het jaarverslag wordt hier ook weer op gewezen. DNB noemt het een risico dat het kabinet lasten doorschuift naar de toekomst. Daardoor zou de houdbaarheid van de staatsschuld op langere termijn onder druk komen te staan.

Financieel was 2021 voor DNB opnieuw geen sterk jaar, blijkt verder uit het jaarverslag. De winst bleef met 15 miljoen euro op een laag niveau. Dit heeft te maken met het rentebeleid van de Europese Centrale Bank (ECB) en het feit dat er in opdracht van de beleidsmakers in Frankfurt veel geld is uitgetrokken voor de aankoop van obligaties om de economie door de coronacrisis te loodsen.