Een plotselinge rentestijging als gevolg van bijvoorbeeld de politieke onrust in Italië of een escalerende handelsoorlog is een bedreiging voor de financiële stabiliteit. Daarvoor waarschuwt De Nederlandsche Bank (DNB) in zijn Overzicht Financiële Stabiliteit (OFS), waarover volgende week wordt gesproken in de Tweede Kamer.
Volgens de centrale bank kunnen de rentes omhoog gaan door oplopende risicopremies die banken hanteren om zichzelf te beschermen. De rentes liepen de laatste tijd op als gevolg van de formatie van een eurosceptische regering in Italië. Overigens zei DNB-directeur Jan Sijbrand recent nog dat de blootstelling van Nederlandse banken aan Italië wel te overzien is.
Plotselinge rentestijgingen kunnen huishoudens, bedrijven en overheden met hoge schulden hard raken en banken kunnen forse verliezen lijden op beleggingsportefeuilles. In landen waar de overheid voor financiering vaak bij de eigen bankensector aanklopt, zoals in Zuid-Europa, kunnen banken nog een extra tik krijgen als de risicopremies op staatsobligaties hard oplopen.
Over het algemeen hebben bedrijven meer last van een rentestijging dan huishoudens. Dat komt doordat zij vaker kortlopende leningen afsluiten. Woningeigenaren hebben met name de laatste tijd juist vaak gekozen voor lange rentevaste periodes voor hun hypotheek, en lopen dus minder risico. Toch is het volgens DNB voor iedereen verstandig grotere buffers op te bouwen.
Voor wat betreft de woningmarkt maakt DNB zich nog geen zorgen over een kredietgedreven zeepbel. De prijzen lopen weliswaar hard op, maar er wordt veel al dan niet vrijwillig afgelost en met eigen geld gefinancierd. Wel moeten er snel woningen bijkomen in het middensegment om de druk op de woningmarkt te verlichten.