DNB wil hulp overheid en bedrijven in strijd tegen inflatie

De overheid moet minder geld uitgeven. Dat past niet bij de kracht van de Nederlandse economie op dit moment en daarmee gooit Den Haag "olie op het inflatievuur", aldus directeur monetaire zaken en financiële stabiliteit van De Nederlandsche Bank (DNB) Olaf Sleijpen. Ook bedrijven zouden moeten bijdragen door niet alle extra kosten door te berekenen en enigszins in te teren op hun winsten. DNB roept de vakbonden al langer op om niet te grote loonsverhogingen te eisen.

Sleijpen deed zijn uitspraken in het kader van de publicatie van nieuwe economische ramingen door DNB. De centrale bank verwacht dat de inflatie in Nederland langzamer zakt dan in andere Europese landen. Een van de oorzaken is dat bedrijven veel extra kosten door proberen te berekenen om hun winstmarges op peil te houden. Eind vorig jaar waren de bedrijfswinsten zelfs de grootste aanjager van de inflatie, stelt DNB.

Tegelijkertijd vindt Sleijpen niet dat de term 'graaiflatie' hiervoor gebruikt kan worden. "Van dat woord houden we niet zo. Het past in een sociaal conflictmodel. Dat gaat ons niet helpen."

Dat de overheid te ruimhartig is met allerlei subsidies om de gevolgen van de inflatie aan te pakken, roept DNB al langer. Die kunnen beter gericht worden aangepakt via armoedebestrijding dan met algemene maatregelen als het prijsplafond voor energie en de accijnsverlaging op benzine en diesel. Maar de centrale bank hamert nu ook meer op begrotingsdiscipline bij de overheid. "We denken dat er op dit moment te veel wordt uitgegeven terwijl de economie nog enigszins oververhit is", legt Sleijpen uit.

DNB zou graag zien dat Den Haag voor extra uitgaven of financiële tegenvallers dekking zoekt in de begroting en dus geen begrotingstekort meer heeft. Ook met het oog op de staatsschuld. Die daalt nu nog ten opzichte van het bruto binnenlands product (bbp), maar als de inflatie weer daalt kan de schuld snel oplopen. "We zien dat besef ook wel doordringen in de politiek."

Voor loonstijgingen roept DNB al langer op tot voorzichtigheid, waarbij toenames tot 7 procent nog binnen de perken blijven. "Dergelijke verhogingen kunnen bedrijven uit de winst betalen", aldus Sleijpen, al geeft hij ook aan dat dit per sector kan verschillen.

Vakbonden zijn het niet met de herhaalde oproep van DNB eens. Zij zeggen dat forse loonstijgingen nodig zijn voor veel werknemers. Zo zegt CNV zijn looneis van 10 procent niet aan te zullen passen.