ECB bezorgd over Italiaanse belasting op 'overwinsten' banken

De Europese Centrale Bank (ECB) oordeelt hard over een door de Italiaanse regering aangekondigde belasting op "overwinsten" van banken. Kredietverstrekkers in Europa hebben de winst flink kunnen opvoeren dankzij de renteverhogingen van de centrale bank. De regering van premier Giorgia Meloni kwam daarop met het besluit een extra heffing van 40 procent in te voeren op een deel van die winst, maar volgens de ECB brengt dit grote risico's voor de stabiliteit van banken met zich mee.

"Een buitengewone belasting voor de bankensector kan het voor kredietverstrekkers moeilijker maken om extra kapitaalbuffers op te bouwen, omdat de ingehouden winst lager zal zijn", schrijft de ECB in een officiële reactie op het wetsvoorstel. Dit maakt ze "minder weerbaar tegen economische schokken."

Ook wijst de ECB erop dat de renteverhogingen van het in Frankfurt gevestigde instituut weliswaar gunstig zijn voor de winsten van banken op de korte termijn, maar na verloop van tijd juist ongunstig kunnen uitpakken. Banken zijn op de langere termijn bijvoorbeeld meer kwijt aan het geld dat ze zelf lenen en al verstrekte leningen kunnen verlieslatend worden. En hogere rentes maken het ook onaantrekkelijker om een lening af te sluiten, waardoor banken uiteindelijk minder nieuwe kredieten verstrekken.

De regering-Meloni is van plan starters op de woningmarkt te steunen met de opbrengsten uit de extra heffing. Maar de ECB waarschuwt dat het voor Italianen uiteindelijk moeilijker kan worden geld te lenen bij banken als de maatregel doorgaat. Met minder kapitaalbuffers zijn banken namelijk ook voorzichtiger met het uitlenen van geld.

Het is niet de eerste keer dat de ECB kritiek uit op extra belastingen op hoge winsten van banken. Ook na soortgelijke plannen van Spanje en Litouwen waarschuwde de centrale bank voor de eurolanden voor de mogelijk zwakkere buffers als gevolg van die maatregelen.

Maar de ECB is ook kritisch op het ontbreken van belangrijke details rond de nieuwe wetgeving. Ook zorgt een plan om met terugwerkende kracht hoge winsten te belasten voor onzekerheid rond de Italiaanse bankensector. Die krijgt het daardoor moeilijker om extra kapitaal aan te trekken, luidt de waarschuwing.

Overigens is de Italiaanse regering geregeld kritisch over het rentebeleid van de ECB zelf, die de inflatie omlaag wil krijgen door lenen duurder te maken. Zo hekelt Meloni het feit dat de renteverhogingen ten koste gaan van economische groei.