ECB onderzoekt gevolgen uitsluiten Rusland van SWIFT voor EU

De Europese Centrale Bank (ECB) en de Europese Commissie gaan onderzoeken wat de precieze gevolgen voor de eurolanden zijn als de EU zou besluiten Rusland uit te sluiten van het internationale betaalsysteem SWIFT. Dat gebeurt op verzoek van de ministers van Financiën. SWIFT is een van de opties waarover de EU nadenkt om Rusland financieel en economisch hard te raken voor de invasie in Oekraïne.

Sommige lidstaten zijn huiverig om Rusland via SWIFT te treffen. Door het land uit het samenwerkingsverband van banken te gooien zou het voor 'gewone' mensen een stuk moeilijker worden om geld over te maken naar familie in Rusland, vreest bijvoorbeeld Duitsland. Ook zou het Europese bedrijfsleven eronder lijden omdat betalingen van klanten of betalingen aan leveranciers dan ingewikkelder worden. De EU-ministers van Financiën zijn in Parijs bijeen om onder meer over de gevolgen van de situatie in Oekraïne voor de Europese economie te praten.

De Franse minister Bruno Le Maire zei op een persconferentie dat ̈Frankrijk niet tegen het gebruiken van SWIFT is, wat hij een "nucleaire optie" noemde. De gevraagde analyse kan er volgens hem heel snel komen.

Minister Sigrid Kaag zei eerder vrijdag dat "alle opties, ook SWIFT" als mogelijke sanctie op tafel liggen. Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat Rusland wordt afgesloten van het systeem. In het nieuwe sanctiepakket dat de EU-leiders donderdag overeenkwamen zit deze stap niet omdat niet alle lidstaten erachter stonden.

Via SWIFT wordt geen geld overgemaakt. Het is een elektronische financiële berichtendienst tussen banken uit ongeveer tweehonderd landen waarmee onder meer het grensoverschrijdend betalingsverkeer gemakkelijker wordt gemaakt. Dagelijks gaan er miljoenen betaalinstructies door het netwerk. Het hoofdkantoor is in België gevestigd, maar datacentra staan onder meer in Nederland.

Rusland heeft al een alternatief maar veel kleiner systeem in ontwikkeling sinds de Amerikanen in 2014 na de annexatie van de Krim dreigden met uitsluiting van SWIFT. Dat zou kunnen worden versterkt als Rusland zich zou aansluiten op het Chinese systeem voor grensoverschrijdende betalingen.

ECB-baas Christine Lagarde, die ook in Parijs aanschoof, bleef laconiek over de mogelijkheid dat de Russische machthebbers hun toevlucht zouden kunnen zoeken in andere betaalmiddelen als antwoord op sancties, zoals bitcoins. "Er zijn altijd criminele manieren om sancties te omzeilen", zei ze. Maar ze voegde eraan toe dat het belangrijk is dat er een juridisch kader voor cryptovaluta's komt.