Eerste 'echte' kaas gemaakt zonder dieren, zegt start-up

Het bedrijf Those Vegan Cowboys zegt voor het eerst plantaardige kaas te hebben gemaakt die dezelfde kenmerken heeft als de dierlijke variant. Met behulp van een "roestvrijstalen koe" maakte het in 2020 opgerichte bedrijf een belangrijk eiwit voor kaas dat normaal gesproken in dierlijke melk zit.

Anders dan bij al bestaande plantaardige versies van kaas, bijvoorbeeld op basis van noten, zegt het bedrijf erin geslaagd te zijn plantaardige kaas te maken met caseïne. Dat is het eiwit in melk dat kaas zijn eigen smaak en 'kazige' textuur geeft.

De eerste kazen zijn tot stand gekomen in een laboratorium in Gent waar eerder eiwitten werden gemaakt voor medische toepassingen. Na de komst van Those Vegan Cowboys legden medewerkers zich toe op het machinaal produceren van caseïne met behulp van precisiefermentatie, een proces waarbij micro-organismen een voedingsbestanddeel maken. Die caseïne is vervolgens vermengd met water, vet en plantaardig stremsel om er kaas van te maken.

Those Vegan Cowboys is opgezet door Jaap Korteweg en Niko Koffeman, de oprichters van de aan Unilever verkochte vleesvervangerproducent De Vegetarische Slager. Hun doel was plantaardige zuivelproducten te maken die dezelfde smaak hebben als traditionele kaas, melk, yoghurt of boter.

Volgens het bedrijf heeft de met precisiefermentatie gemaakte kaas voordelen voor het milieu en de natuur. Voor die methode zou bijvoorbeeld maar een vijfde van het land en water nodig zijn dat nu voor reguliere kaas wordt gebruikt. Ook scheelt de nieuwe productiewijze uitstoot van broeikasgassen en dierenleed, stelt het bedrijf. Na de erg hoge ontwikkelingskosten zou de nieuwe manier van kaas maken ook goedkoper moeten zijn dan oude, zegt Korteweg in een telefonische toelichting.

Het zal naar verwachting nog jaren duren voordat de kazen met plantaardige caseïne in de supermarkt of speciaalzaak liggen. Omdat het productieproces nieuw is, moeten toezichthouders eerst nagaan of de kaas aan alle eisen voor voedselveiligheid voldoet. Daarnaast zijn er forse investeringen nodig om op grotere schaal kaas te maken via precisiefermentatie.

De caseïne van de eerste kazen van Those Vegan Cowboys, volgens Korteweg vergelijkbaar met een jonge Goudse, is op basis van suikers gemaakt. Het is de bedoeling dat later gras het beginpunt wordt van de kazen. Korteweg hoopt dan samen te kunnen werken met melkveehouders, die over grote stukken grasland beschikken. "We worden zelfs al regelmatig benaderd door melkveehouders die zeggen dat ze hun gras willen leveren, maar dat is nu nog niet aan de orde."