EU-hof: Omstreden doorstart Heiploeg met ontslagen wel in de haak

De failliete garnalenverwerker Heiploeg mocht toch een omstreden doorstart maken met minder personeel en slechtere arbeidsvoorwaarden, vindt het Europees Hof van Justitie. Zo'n vooraf geplande doorstart staat niet per se op gespannen voet met een bankroet, mits dat heel zorgvuldig gebeurt.

Heiploeg ging in januari 2014 failliet maar kon direct, zonder dat de fabriek stil kwam te liggen, verder onder de hoede van visverwerker Parlevliet & Van der Plas. Dat kwam omdat in alle stilte al een doorstart was voorbereid vóór het definitieve bankroet, wat ook wel pre-pack wordt genoemd. Negentig van de driehonderd medewerkers verloren hun baan. De overgebleven werknemers moesten volgens vakbonden FNV en CNV onder meer vrije dagen, eindejaarsuitkeringen en toeslagen voor onregelmatige werktijden inleveren.

De bonden stapten naar de rechter, omdat het bedrijf volgens hen in feite verder ging onder een nieuwe eigenaar. Dan zijn zo'n reorganisatie en verslechtering van de arbeidsvoorwaarden niet toegestaan. Na tweemaal ongelijk te hebben gekregen, belandden ze bij de Hoge Raad, die de zaak aan de hoogste Europese rechter voorlegde.

Ook het Europees Hof van Justitie ziet ruimte voor een pre-packconstructie. Dat is geen verkapte reorganisatie als een faillissement wel degelijk het doel bleef, zoals bij Heiploeg. Een zo groot mogelijke opbrengst voor de schuldeisers en behoud van de waarde van en de banen bij het bedrijf kunnen dan samengaan. Wel moet de pre-pack wettelijk goed zijn geregeld, stelt het hof in Luxemburg, en onder toezicht staan van bijvoorbeeld een curator en rechter-commissaris, zoals bij de Groningse garnalenpeller gebeurde.

Het EU-hof legt het advies van zijn advocaat-generaal, zijn belangrijkste raadgever, naast zich neer. Die gaf in december de bonden nog grotendeels gelijk.

Pre-packs zijn een controversiële kwestie in het faillissementsrecht, reden voor de vakbonden om de zaak hoog op te spelen. De uitspraak van het hof van donderdag zet mogelijk ook andere EU-landen aan soortgelijke doorstartregelingen op te tuigen.