EU neemt juridische stappen tegen X om laks modereren

De Europese Unie maakt een begin met juridische stappen tegen X. Het voormalige Twitter verzuimt op te treden tegen desinformatie, haatberichten en ander ongewenst materiaal en houdt zich ook niet aan andere Europese regels, stelt verantwoordelijk Eurocommissaris Thierry Breton.

De strafprocedure kan het bedrijf van de Amerikaanse miljardair Elon Musk boetes kosten die kunnen oplopen tot 6 procent van de wereldwijde jaaromzet. In het ernstigste geval, en als de rechter dat goedkeurt, kan het platform zelfs tijdelijk worden geblokkeerd.

De Europese Commissie doet de komende tijd "met voorrang" nader onderzoek en kan bijvoorbeeld mensen ondervragen. In afwachting van de uitkomst kan zij al voorlopige maatregelen opleggen, zoals het aanpassen van tijdlijnordeningen of extra toezicht op bepaalde zoektermen of hashtags. X kan voorstellen doen om de commissie tegemoet te komen en zo de zaak minnelijk op te lossen.

Het is voor het eerst sinds de nieuwe, strenge Europese voorschriften van de zogeheten DSA een jaar geleden van kracht werden, dat de commissie de strafprocedure in stelling brengt tegen een internetplatform. De nieuwe regels schrijven voor dat platforms als X, Instagram, TikTok en Facebook hun gebruikers moeten beschermen tegen bijvoorbeeld nepnieuws, terroristisch materiaal en onlinehaat.

X kreeg al meermaals waarschuwingen uit Brussel sinds Musk, zelfverklaard voorvechter van het onbegrensde vrije woord, het bedrijf overnam. Het bedrijf bracht op verzoek risico's in kaart, diende een transparantierapport in en beantwoordde vragen over onder meer de bestrijding van desinformatie over de oorlog tussen Israël en Hamas. Maar dat schoot tekort, is het voorlopige oordeel van de commissie.

De commissie gaat onder meer na of X' zogeheten 'community-opmerkingen" waarschuwingen bij dubieuze tweets, wel goed werken. Ook onderzoekt zij of het bedrijf wel genoeg aandacht en middelen aan de strijd tegen desinformatie besteedt. Gebruikers worden ook bedot door bijvoorbeeld het toekennen van 'blauwe vinkjes" een keurmerk van betrouwbaarheid, aan accounts die dat niet verdienen. Verder geeft X nog te weinig openheid van zaken over onder meer zijn werkwijze en advertentiebeleid.

"We nemen iedere inbreuk op onze regels heel serieus", zegt Bretons ook betrokken collega Margrethe Vestager. "En het bewijs waarover we op het ogenblik beschikken is genoeg om officieel een procedure tegen X te openen." Het is nog geen uitgemaakte zaak dat het eindoordeel ook zo uitvalt, onderstreept de commissie.