EU-president tempert verwachtingen over herstelfonds

De vierde virtuele top van de regeringsleiders van de EU-landen sinds het begin van de coronapandemie, zal donderdag naar verwachting nog geen uitsluitsel geven over het veelbesproken fonds voor het herstel van de economie. In zijn uitnodigingsbrief aan de leiders stelt voorzitter van de Europese Raad Charles Michel voor dat de Europese Commissie eerst de precieze behoeften analyseert en vervolgens met een voorstel komt.

Met name in Italië en Spanje worden bedragen van meer dan een biljard euro genoemd, bij voorkeur via eurobonds. Maar daar is een groep lidstaten waaronder Nederland fel tegen. Michel stelt dat het herstelfonds "voldoende" gevuld moet zijn, gericht op de sectoren en meest getroffen delen van Europa om de ongekende crisis het hoofd te bieden.

De Belgische oud-premier wil wel dat het fonds er zo snel mogelijk komt. De Europese meerjarenbegroting zal het hart vormen van de EU-bijdrage aan het herstel met een centrale rol voor de omslag naar een groene en digitale economie, schrijft hij. De Green Deal met als doel klimaatneutraliteit in 2050 is daarbij een "essentiële groeistrategie". De commissie komt volgende week met een aangepast voorstel voor de EU-begroting.

Aan de brief is een "routekaart voor herstel naar een weerbaarder, duurzamer en eerlijker Europa" gehecht. Omdat nog veel onbekend is over de pandemie pleit Michel daarin voor "flexibiliteit en wendbaarheid" in de benadering van het herstelproces, dat "inspanningen van het type Marshall-Plan" vergt. Een belangrijke rol is in ieder geval weggelegd voor de Europese Investeringsbank.

Michel roept de leiders op te vergaderen in een "geest van eenheid en solidariteit". Daarna gaat hij een actieplan uitwerken voor maatregelen die met de "gepaste timing" moeten worden genomen. "Zodat deze strategie kan slagen. Er is nog een lange weg te gaan. Er zullen geen makkelijke oplossingen zijn."

De ministers van financiën van de eurolanden bereikten eerder deze maand een akkoord over een pakket van 540 miljard euro om de sociaal-economische gevolgen van de crisis te verzachten. Michel vraagt de leiders hier hun zegen aan te geven, zodat het uit drie delen bestaande financiële vangnet tegen 1 juni operationeel is.

De raadsvoorzitter wijst verder op het plan voor een exitstrategie dat hij met commissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft gemaakt in opdracht van de leiders. Hij roept hen op de "uitdagingen" rond het versoepelen van de (reis)beperkingen zoveel mogelijk te coördineren, "vooral met het oog op het zomerseizoen".