Frankrijk, Italië en België in vizier Brussel om rode cijfers

De Europese Commissie wil zeven EU-landen onder financieel toezicht stellen. Het begrotingstekort en de staatsschuld van Frankrijk, Italië en België en vier andere lidstaten zijn te hoog.

Het is voor het eerst sinds de coronacrisis uitbrak dat de Europese Commissie de begrotingsdiscipline gaat handhaven. Het dagelijks bestuur van de EU gaf de lidstaten wat ademruimte om de economische schokken van de pandemie en de oorlog in Oekraïne op te vangen. Maar ook nu die stormen zijn geluwd, brengen Frankrijk, Italië, België, Polen, Hongarije, Slowakije en Malta hun begroting maar niet op orde.

De ministers van Financiën van de 27 EU-landen moeten volgende maand nog instemmen met de zogeheten procedure voor buitensporige tekorten voor het zevental. Zij kunnen moeilijk heel anders besluiten. De cijfers zijn hard en de ministers bezweren steevast dat het begrotingstoezicht onafhankelijk en zakelijk moet zijn.

In het najaar schrijft de commissie de landen onder curatele voor hoe ze hun begroting de komende jaren moeten bijsturen. Volgend voorjaar moeten ze daarover verslag uitbrengen. Uiteindelijk, als de EU-ministers vaststellen dat een collega te weinig doet om tekort en schuld te verminderen, kunnen EU-subsidies worden opgeschort. Maar dat is nog nooit gebeurd. Bovendien zijn de regels afgelopen jaar aangepast en krijgen landen meer tijd en ruimte om weer op koers te raken.

Ook andere lidstaten dan de zeven die de commissie onder curatele wil stellen, schenden de Europese begrotingsregels. Sommige hebben een hogere staatsschuld dan 60 procent van het bruto binnenlands product (bbp), en een land als Estland heeft een hoger begrotingstekort dan 3 procent van het bbp. Maar die overtredingen zijn licht en tijdelijk, schat het dagelijks bestuur van de EU in. Estland bijvoorbeeld steekt als buurland van Rusland ook veel geld in defensie, en daarvoor is in deze tijden meer begrip.

Over de zeven strafklanten zijn grotere zorgen. Het begrotingstekort van een belangrijke economie als Frankrijk daalt amper en de staatsschuld is veel te hoog. Medezwaargewicht Italië staat er nog beroerder voor.