Gebrekkige controle EU-afdrachten kost Nederland vele miljoenen

Nederland betaalt tientallen miljoenen aan de Europese Commissie als gevolg van problemen met de boekhouding van de douane. Het gaat om afdrachten aan de EU. In eerste instantie betaalt Nederland een kleine 10 miljoen euro definitief, en stelt bijna 88 miljoen euro ter beschikking onder voorbehoud. Het uiteindelijke bedrag kan hoog oplopen, door de hoge rente die over dit soort afdrachten wordt gerekend.

Controle door de douane op importheffingen, die Nederland grotendeels moet afdragen aan de EU, is volgens de Commissie "niet bevredigend", schrijft minister Wopke Hoekstra (Financiën) aan de Tweede Kamer. De betrouwbaarheid van de boekhouding door de douane wordt niet alleen in twijfel getrokken door de Europese Commissie, maar ook door de Europese Rekenkamer. "Het kabinet is zich bewust van de huidige tekortkomingen en werkt aan een oplossing", schrijft Hoekstra.

Het gaat "in het bijzonder" om zaken waarbij de douane na signalen van fraude aangiftes heeft gecorrigeerd en naheffingen aan bedrijven heeft opgelegd. In sommige gevallen lukt het niet deze betalingen op tijd te innen. Volgens de Commissie heeft Nederland "de financiële belangen van de EU onvoldoende beschermd" door in sommige gevallen "niet voortvarend genoeg te handelen". De Europese Commissie vindt daardoor dat Nederland zelf verantwoordelijk is voor het betalen van de bedragen.

In twaalf dossiers is het inderdaad niet goed gegaan, geeft het kabinet toe. Nederland betaalt daarom nu al 9,9 miljoen euro, en later mogelijk nog 19 miljoen aan vertragingsrente. Dit bedrag is zo hoog omdat het gaat over de periode 2013-2014. Er is dus vele jaren aan rente gerekend. Over vier dossiers is nog onenigheid. Toch stelt Nederland alvast 87,6 miljoen euro ter beschikking, om te voorkomen dat de vertragingsrente verder oploopt. Die kost Nederland nu al tussen de 100 miljoen en 150 miljoen euro. Maar dit bedrag "is alleen verschuldigd als de hoofdsom ook is verschuldigd".

Hierover komt later pas duidelijkheid. Overigens zegt Hoekstra wel dat het kabinet al werkt aan verbetering van de douane-boekhouding. Het invoeren van "geautomatiseerde afdrachtenadministratie" is hierin een belangrijke stap, aldus de demissionaire bewindsman. Het vertraagde ICT-project is inmiddels in de eindfase, en zal volgend jaar worden opgeleverd.