Gouverneur Californië beschuldigt grote olieconcerns van liegen

De gouverneur van Californië, Gavin Newsom, beschuldigt olieconcerns waaronder Shell van "liegen". Hij zei dat een baanbrekende rechtszaak die de Amerikaanse staat heeft aangespannen tot doel heeft de oliebedrijven verantwoordelijk te houden voor het maken van buitensporige winsten ten koste van de inwoners van de staat en het milieu.

"De klimaatcrisis is per slot van rekening een crisis van fossiele brandstoffen", heeft Newsom gezegd tijdens de openingsceremonie van de New Yorkse Climate Week. "Ze blijven ons voor de gek houden. Ik heb er genoeg van en ik ben dit beu."

Californië heeft de afgelopen dagen vijf van 's werelds grootste olieconcerns aangeklaagd. De staat beschuldigt ExxonMobil, Shell, BP, ConocoPhillips en Chevron ervan het publiek en beleidsmakers jarenlang misleid te hebben over de schade die fossiele brandstoffen veroorzaken. Californië eist behalve een schadevergoeding onder meer ook de komst van een fonds om maatregelen tegen klimaatverandering te financieren.

Volgens de aanklacht hebben de bedrijven niet alleen enorme winsten behaald, maar ook doelbewust de transitie naar een koolstofvrije economie vertraagd. Dit zou hebben geleid tot tientallen miljarden dollars aan schade aan het milieu en de volksgezondheid. "Dit is ernstig", zei Newsom in een toelichting. Hij noemde de aangerichte schade eigenlijk onberekenbaar.

De zaak kan mogelijk grote gevolgen hebben voor de oliebedrijven. "De kosten van de gevolgen van klimaatverandering zijn vele malen groter dan de winsten die ze nu maken", zei oprichter Mark van Baal van de activistische beleggersgroep Follow This zondag tegen Nieuwsuur. "Als de rechter Californië gelijk geeft, is dat het einde van de winstgevendheid van oliebedrijven."

Chevron reageert met de opmerking dat de klimaatverandering een mondiaal probleem betreft "dat een gecoördineerde internationale beleidsreactie vereist". Dit soort rechtszaken zouden alleen maar goed zijn voor advocaten en politici. Shell is ook met een verklaring gekomen. "Wij geloven niet dat de rechtszaal de juiste locatie is om de klimaatverandering aan te pakken", aldus het concern.

Milieudefensie won in 2021 al eens een rechtszaak tegen Shell. Het vonnis was een wereldwijde primeur. Hierin wees de rechter op de risico's van klimaatverandering. Shell moet uiterlijk in 2030 in ieder geval de CO2-uitstoot van de eigen operaties met 45 procent hebben teruggebracht ten opzichte van het niveau van 2019. Shell heeft tegen dat vonnis beroep aangetekend.