Nederlanders die belasting over hun vermogen betalen en zich benadeeld voelen, kunnen komend jaar het beste allemaal bezwaar aantekenen bij de fiscus. Dat kan je zomaar veel geld opleveren, zegt hoogleraar algemeen belastingrecht Koos Boer van de Universiteit Leiden.
Door de nieuwe uitspraak van de Hoge Raad over de spaartaks wordt de overheid dan namelijk gedwongen om bij het berekenen uit te gaan van je werkelijke rendement, en niet van een veel te rooskleurige fictieve inschatting.
De hoogste rechter oordeelde vrijdag dat de regeling uit 2017 voor het belasten van spaargeld en overig vermogen in box 3 van de inkomstenbelasting in strijd is met het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens. Bijzonder is dat de Hoge Raad ook heeft gezegd dat gedupeerden rechtsherstel moeten krijgen.
"Dat is uitzonderlijk", benadrukt Boer. Maar ergens had hij de stap ook wel zien aankomen. De Hoge Raad heeft de overheid al vaker op de vingers getikt over de spaartaks. "En als de Hoge Raad zegt dat iets in strijd is met mensenrechten, dan betekent dat ook echt wel wat. Maar er gebeurt maar niks."
Over de kwestie wordt al zo lang geprocedeerd omdat het in de praktijk heel moeilijk is om net zoveel rendement te behalen als de fiscus veronderstelt. De spaarrentes bij banken zijn immers tot een minimum gedaald en niet iedereen wil zijn geld in beleggingen steken want daaraan is meer risico verbonden.
Het nieuwe kabinet wil de box 3-regeling gaan aanpassen zodat alleen belasting wordt geheven over het werkelijke inkomen uit vermogen. Maar volgens het coalitieakkoord zal dat pas vanaf 2025 ingevoerd worden. Boer snapt dat de Hoge Raad het beu is en de overheid op deze manier voor een blok wil zetten. "Nu moeten ze eigenlijk wel sneller met een oplossing komen, anders gaat iedereen natuurlijk telkens bezwaar aantekenen."
Geld terugclaimen bij de fiscus voor eerdere jaren is uitgaande van de uitspraak voor de meeste mensen niet mogelijk. Alleen de circa 60.000 mensen die meededen aan een zogenoemde massaal-bezwaarprocedure kunnen dat. Wat dit de schatkist gaat kosten, is volgens Boer lastig in te schatten. Maar als het om een paar duizend euro per persoon zou gaan, dan zit je al gauw aan de honderden miljoenen.
Of de uitspraak ook nog gevolgen heeft voor de al betaalde inkomstenbelasting van mensen die eerder geen bezwaar hebben gemaakt, is volgens Boer aan de politiek. Maar dat zou niet heel simpel zijn, weet hij wel. "Want er zijn natuurlijk ook nog mensen die wel risicovol beleggen en een veel hoger rendement hebben opgestreken dan de fiscus veronderstelde. Die hoor je nu natuurlijk niet."