IEA: EU-afhankelijkheid Russisch gas kan met een derde omlaag

Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) heeft een reeks voorstellen gedaan om de Europese afhankelijkheid van Russisch aardgas fors te verlagen. Volgens het IEA kan daardoor de import van Russisch gas binnen een jaar met meer dan een derde worden verlaagd. De Europese Unie is voor ongeveer 40 procent van haar gasgebruik afhankelijk van Rusland.

Het IEA zegt dat door de Russische invasie van Oekraïne de noodzaak is toegenomen om de afhankelijkheid drastisch te verminderen. Vorig jaar werd er een hoeveelheid van 155 miljard kubieke meter aardgas uit Rusland in de EU geïmporteerd, het overgrote deel via pijpleidingen. Vanwege de oorlog in Oekraïne en zorgen over verstoringen van de Russische leveringen zijn de Europese gasprijzen naar records gestegen.

Het IEA stelt voor dat Europa geen nieuwe leveringscontracten met Rusland meer afsluit en kijkt naar gasleveringen elders uit de wereld. Zo kan meer gas worden gehaald via pijplijnen uit onder meer Noorwegen en kan meer vloeibaar gemaakt aardgas (lng) via tankschepen worden ingevoerd. Voor de langere termijn moet ook meer werk worden gemaakt van biogassen en waterstof als energiebronnen, aldus het IEA.

Daarnaast moeten projecten rond wind- en zonne-energie versneld uitgevoerd worden. Ook een hogere productie uit kernenergie en biomassa kan helpen, net als een versnelling van het duurzaam maken van gebouwen, huizen en industrie. Ook moeten consumenten aangemoedigd worden om de verwarming tijdelijk wat lager te zetten en zouden gasboilers versneld vervangen moeten worden door warmtepompen. Volgens het IEA kan 10 miljard kubieke meter gas worden bespaard in de thermostaat.

Het IEA zegt ook dat meer kan worden ingezet op het gebruik van steenkolen in energiecentrales, hoewel dat wel zorgt voor een hogere uitstoot. Ook kunnen gascentrales overgaan op het gebruik van andere soorten brandstoffen. Hierdoor zouden snel grote hoeveelheden gas vervangen kunnen worden, stelt het agentschap.

"Niemand koestert nog enige illusies", zegt IEA-directeur Fatih Birol in het rapport. "De inzet van Rusland van zijn natuurlijke hulpbronnen als economisch en politiek wapen laat aan Europa zien dat snel moet worden opgetreden. Europa moet snel de dominante rol van Rusland op zijn energiemarkt afbouwen."

Volgens het IEA kan jaarlijks 10 miljard kubieke meter gas worden bespaard als de thermostaat een graad lager wordt gezet in gebouwen en huizen. Brancheorganisatie Techniek Nederland heeft ook een reeks tips om het gasverbruik te verminderen, zoals de thermostaat ’s avonds een uur eerder omlaag te zetten en een graadje minder te stoken. Ook kan bijvoorbeeld de temperatuur van het verwarmingswater worden verlaagd en folie op de muur achter de radiator worden aangebracht.