Kamer nog niet gerust op onrust in financiële sector

De recente onrust op de financiële markten roept bij Kamerleden herinneringen op aan de kredietcrisis van 2008. Zij vrezen dat ook Nederlandse banken last kunnen krijgen van de problemen bij hun Amerikaanse en Zwitserse branchegenoten en dat dit ook de bredere economie zal raken. Minister Sigrid Kaag (Financiën) blijft er evenwel bij dat de financiële sector in ons land "weerbaar" is.

VVD’er Eelco Heinen is misschien wel het meest pessimistisch. "De vraag is niet óf er een bankencrisis komt, maar hoe groot die wordt", zegt hij tijdens een Kamerdebat over de toekomst van het Nederlandse bankenlandschap. Met name de situatie bij het Zwitserse Credit Suisse, dat door concurrent UBS van de ondergang is gered, baart hem zorgen. PVV'er Tony van Dijck ziet parallellen met de ondergang van Lehman Brothers in 2008 en vraagt zich af of een nieuwe "veenbrand" in de financiële sector dreigt.

Kaag herhaalt evenwel dat de Amerikaanse banken en Credit Suisse door hele specifieke problemen in moeilijkheden zijn geraakt. Zij denkt bovendien dat de Zwitsers een tweede motief hadden om geen risico te nemen met Credit Suisse. De reputatie van het Alpenland op het gebied van bankieren en vermogensbeheer stond op het spel.

De minister erkent wel dat door de samensmelting van UBS en Credit Suisse "een mondiale systeemrelevante bank" is ontstaan en dat dit "een inherent nieuw risico" met zich meebrengt. Het is aan de Zwitserse overheid en centrale bank om dat in goede banen te leiden.

Na de redding van Credit Suisse lijkt de rust op de markten wat te zijn weergekeerd, denkt Kaag. Zij benadrukt nog maar eens dat de Zwitserse bank verwikkeld was in een reeks schandalen en daardoor al jaren "een zorgenkindje" was. En de Amerikaanse banken die in moeilijkheden zijn geraakt, waren door hun verdienmodel en risicoprofiel "extreem gevoelig" voor de oplopende rente. Bovendien hoefden zij aan minder strenge eisen te voldoen.

"In Europa wordt wél toezicht gehouden", zegt Kaag. Banken worden onderworpen aan stresstesten waarbij ook scenario’s met stijgende rentes worden doorgerekend. Er is wel degelijk geleerd van de kredietcrisis van 2008, bezweert de bewindsvrouw. De regels zijn aangescherpt, ook om te voorkomen dat de belastingbetaler nog eens moet opdraaien voor een omvallende bank, zoals bij Fortis in 2009 en SNS Reaal in 2013.

Kaag toont begrip voor de oproep van PvdA’er Henk Nijboer om de buffereisen verder te verhogen. Wat hem betreft zouden Europese banken voor iedere uitgeleende euro 10 cent eigen vermogen moeten aanhouden. Onder de huidige regels is dat 3 procent. De minister zou zelf minder ver gaan, maar erkent dat het "steviger" kan. Nederland staat daar evenwel vrijwel alleen in binnen de Europese Unie, geeft zij als winstwaarschuwing.