Koolmees: veel bedrijven vroegen bewust ruim loonsteun aan

Naar schatting zes op de tien bedrijven die afgelopen voorjaar een beroep hebben gedaan op de eerste loonkostenregeling (NOW) van het kabinet, moeten een deel daarvan terugbetalen. Veel bedrijven zijn "voor de zekerheid" uitgegaan van een groter omzetverlies, denkt minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken). "Heel veel ondernemers wisten gewoon niet waar ze aan toe waren", zegt hij.

Ondernemers konden een beroep doen op de eerste NOW-regeling als zij in de periode maart tot en met mei minstens een vijfde van hun opbrengsten zagen wegvallen door de coronamaatregelen, zoals de sluiting van de horeca en het verbod op evenementen. Zij konden tot 90 procent van hun loonkosten vergoed krijgen. Het subsidiebedrag was mede afhankelijk van hoe zwaar hun omzet werd geraakt. Dat wordt pas achteraf definitief vastgesteld.

Het UWV heeft inmiddels van 20.000 bedrijven het definitieve bedrag vastgesteld. Op basis daarvan is de verwachting dat zes op de tien aanvragers te veel hebben ontvangen en vier op de tien te weinig. Koolmees houdt nog wel een slag om de arm, ook omdat het veelal gaat om kleinere werkgevers. Volgens Koolmees is het niet duidelijk of deze groep representatief is voor alle bedrijven die NOW 1.0 hebben aangevraagd. "De precieze verdeling weten we nog niet."

De bedrijven waarvan de afrekening nu bekend is, zijn veelal kleinere ondernemers. Grote werkgevers moeten een verklaring van de accountant overleggen, en dat duurt wat langer. De onzekerheid was vooral bij kleine cafés en restaurants groot aan het begin van de coronacrisis, legt de bewindsman uit. Bovendien gaat dit alleen nog om loonsteun uit het eerste pakket, NOW 1.0. Voor de daarop volgende pakketten golden andere voorwaarden.

Voor sommige ondernemers zal een terugvordering "rauw op hun dak vallen, zeker nu de tijden economisch nog steeds zwaar zijn", erkent Koolmees. Hij belooft dan ook coulant te zijn met de terugbetaling. Bedrijven krijgen daar in principe een jaar de tijd voor. Als ook dat te kort dag is, kunnen zij met het UWV overleggen welke termijn wel haalbaar is.

Het kabinet heeft vanaf het begin gewaarschuwd dat de NOW een 'grove' regeling is, die in recordtijd in elkaar is gezet en is uitgevoerd. Daarom is de spreiding nu eenmaal groot. Het ministerie van Sociale Zaken werkt wel aan een soort "structurele deeltijd-ww", vertelt Koolmees. Dat moet een regeling zijn "die veelzijdig, makkelijker op te schalen, en snel inzetbaar is" in eventuele volgende crises. "Dat zou een opvolger kunnen zijn van de NOW."