Mogelijk sancties Moskou tegen Oekraïens Naftogaz, gasprijs piekt

De Europese aardgasprijs is dinsdag in één klap met bijna een vijfde gestegen. Dat gebeurde nadat het Russische staatsgasbedrijf Gazprom had gesteld dat Moskou sancties zou kunnen opleggen aan Naftogaz. Dat Oekraïense staatsgasbedrijf is met Gazprom in conflict over het al dan niet nakomen van gascontracten.

Als de sancties worden doorgevoerd, zou Naftogaz geen doorvoerrechten meer kunnen betalen. Daardoor zou de gasstroom van Rusland via Oekraïne naar Europa fors lager worden en mogelijk stil komen te vallen. Het dreigement volgde enkele uren nadat er schade werd gemeld aan de Nord Stream gaspijpleidingen die van Rusland via de Oostzee naar Europa lopen. Hier is mogelijk sabotage in het spel.

De waarschuwing van Gazprom komt te midden van een juridisch geschil in Zwitserland over de doorvoer van gas. Naftogaz stelt dat alle gastransporten worden uitgevoerd in overeenstemming met de ship-or-pay-contractclausule. Gazprom stelt op zijn beurt dat het bedrijf niet kan betalen voor doorvoerdiensten die niet zijn geleverd. De Russische exporteur zegt gas niet te kunnen afleveren nadat een van de twee grensovergangen tussen de landen na militaire acties buiten gebruik is gesteld door de Oekraïense netbeheerder.

Voorlopig blijven de gasstromen via Oekraïne op woensdag volgens de gasnetbeheerder stabiel. Maar handelaren letten goed op eventuele updates. De nog operationele gaspijpleiding tussen Rusland en Oekraïne is goed voor ruwweg de helft van de resterende Russische gasstromen naar de EU. De andere helft loopt via Turkije.

Gazprom verwerpt met klem alle claims van Naftogaz. De gasprijzen sprongen na de berichten over eventuele sancties door Rusland omhoog. De prijs voor een megawattuur gas op de Amsterdamse gasbeurs noteerde dik 19 procent hoger, op 208 euro.