Na steunpakket 2.0 moeten ondernemers weer op eigen benen staan

Het kabinet schiet het bedrijfsleven nog een keer te hulp met een tweede coronasteunpakket ter waarde van 13 miljard euro. De maatregelen zijn zo ontworpen dat naar verwachting meer bedrijven er iets aan hebben. Maar ze moeten ondernemers én werknemers tegelijkertijd prikkelen om na te denken of zij nog wel op dezelfde manier als voorheen hun geld kunnen blijven verdienen.

"In sommige sectoren wordt het niet meer zoals het was", zegt minister Eric Wiebes (Economische Zaken). Sommige horecazaken bijvoorbeeld zullen voorlopig echt niet op volle kracht open kunnen. Het is aan bedrijven zelf om zich op die blijvend veranderde situatie voor te bereiden, zodat zij straks toch op eigen benen kunnen staan. "De periode om daarover na te denken is nu aangebroken", aldus de bewindsman.

Het kabinet blijft de lonen grotendeels doorbetalen voor bedrijven die veel omzet kwijt zijn geraakt door de coronacrisis. Maar daarbij wordt ditmaal meer ruimte geboden om toch banen te schrappen, omdat dat soms nodig is om ook op de langere termijn levensvatbaar te blijven. De extra korting op de loonkostenregeling bij banenverlies, ook wel de ontslagboete genoemd, komt te vervallen.

Bedrijven die het blijvend minder druk krijgen, gaan wel meer verantwoordelijkheid dragen voor omscholing van hun werknemers, zodat die elders aan de slag kunnen. Daar steekt ook het kabinet 50 miljoen euro in. "Zo worden zij beter toegerust voor de arbeidsmarkt van straks", zegt minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken). Hij wijst erop dat de crisis langer gaat duren dan gehoopt. "Dat vraagt veel van ons uithoudingsvermogen."

De begrotingsoverschotten van de afgelopen jaren hebben gezorgd voor "diepe zakken" bij minister Wopke Hoekstra (Financiën). Maar ondanks de sterke buffers die de laatste jaren zijn opgebouwd, kan de belastingbetaler volgens hem niet tot in het oneindige blijven opdraaien voor de financiële problemen van bedrijven als gevolg van de coronacrisis.

In het nieuwe noodpakket is meer aandacht voor de nood van seizoensbedrijven, die in de eerste steunronde nog grotendeels het nakijken hadden. Maar voor echt maatwerk is opnieuw geen ruimte, omdat de regelingen niet te ingewikkeld mogen worden. "Je kan dit niet voor elk bedrijf figuurzagen", aldus Hoekstra.

Er worden ook meer voorwaarden gesteld. Zo moeten bedrijven die aankloppen voor steun, beloven dat zij dit jaar geen dividend uitkeren, geen bonussen betalen en geen eigen aandelen inkopen.