Nibud: hoge inflatie raakt aan koopkrachtstijging kabinetsperiode

Het voorgenomen kabinetsbeleid zal voor veel huishoudens niet gaan zorgen voor een stijging van de koopkracht, zeker niet als de inflatie aanhoudend hoog blijft. Volgens het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) zal de koopkracht gemiddeld met 0,5 procent stijgen in de periode tot 2025. Maar de verschillen tussen groepen zijn groot en als de geldontwaarding op een hoog niveau blijft, zal er van de stijging in koopkracht weinig overblijven.

Het Nibud rekende de kabinetsplannen door in opdracht van de Tweede Kamer. Uit de berekening blijkt onder andere dat de wijzigingen bij de huurtoeslag voor een groot aantal huishoudens negatief zal uitpakken. In het coalitieakkoord staat dat de huurtoeslag wordt hervormd naar een systeem van normhuren op basis van inkomen. Alleenstaande huurders met kleinere woningen en lagere huren gaan er in het nieuwe stelsel op vooruit, terwijl grotere huishoudens in een wat grotere en duurdere huurwoning er over het algemeen op achteruit gaan.

Het kan volgens het Nibud niet de bedoeling zijn dat mensen die een hogere huur hebben straks minder toeslag krijgen. Vooral omdat ze er dan financieel gezien slechter uitkomen. Daarom zou daar nog eens goed naar gekeken moeten worden, zo klinkt het.

Ook zet het instituut vraagtekens bij de veranderingen in de kinderopvangtoeslag. Vooral ouders met een laag inkomen lijken er financieel nauwelijks wijzer van te worden als het percentage van deze toeslag wordt verhoogd naar 95 procent.

Over het algemeen zien gepensioneerden en zelfstandigen hun koopkracht het minst stijgen, en in bepaalde gevallen zelfs dalen. Bij verschillende gepensioneerden speelt volgens het Nibud mee dat ze wel recht hebben op een ouderenkorting, maar dat ze deze niet kunnen verzilveren. Dat geldt vooral bij ouderen die alleen een AOW hebben. Deze groep zou volgens het Nibud gecompenseerd moeten worden.

Verder zal het verlagen van de zelfstandigenaftrek flink worden gevoeld. De compensatie die het kabinet daartegenover wil zetten is volgens het Nibud lang niet voldoende. In 2025 kan het verschil oplopen tot 80 euro per maand.

Huishoudens met minimumloon of een werkloosheids- of arbeidsongeschiktheidsuitkering lijken er wel op vooruit te gaan. Hoe hoger het inkomen, hoe kleiner de koopkrachtstijging. Dit wordt volgens het Nibud veroorzaakt door het afbouwen van de arbeidskorting.