NVB waarschuwt dat schade door bankhelpdeskfraude stijgt

Criminelen maken dit jaar meer geld buit door zich voor te doen als de helpdesk van een bank. Daarvoor waarschuwt de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). Oplichters proberen klanten te verleiden om zelf geld over te maken naar een rekeningnummer van hen of van een zogeheten geldezel. Dat is iemand die zijn of haar bankrekening laat misbruiken voor criminele activiteiten. De fraude is geavanceerd en klanten zien ook het "echte nummer" van de bank staan op het scherm van hun telefoon.

In de eerste helft van dit jaar maakten criminelen zo 16,5 miljoen euro buit. In heel 2020 was dat 26,7 miljoen euro en de NVB vreest dan ook voor een flinke stijging van het schadebedrag. In 2019 kwam bankhelpdeskfraude nog nauwelijks voor. Banken en brancheorganisaties waarschuwen dat banken nooit om pincodes of het overmaken van geld naar een veilige rekening vragen, omdat ze bij een onveilige situatie zelf een rekening kunnen blokkeren.

Banken vergoedden de fraude in 2020 nog "uit coulance" omdat er misbruik wordt gemaakt van het vertrouwen van klanten in hun bank. In de eerste helft van het jaar werd nog 92 procent van de schade vergoed.

Aandacht van de politiek, banken en media voor het probleem heeft de toename nog niet kunnen stoppen, zei Betaalvereniging Nederland al in de zomer. De fraude zou maandelijks driehonderd slachtoffers opleveren en een gedupeerde zou al snel 10.000 euro kwijt zijn. Slachtoffers van de 'spoofing' zijn volgens de Betaalvereniging met name ouderen.

Het bedrag dat criminelen buitmaakten door middel van phishing, het hengelen naar inloggegevens, bleef ongeveer gelijk. Via bijvoorbeeld e-mails en berichtjes op WhatsApp werd in de eerste jaarhelft 6,1 miljoen euro buitgemaakt. In heel 2020 was dat nog 12,8 miljoen euro.

Volgens de politie zijn daders van phishing vaak jong en spelen ze in op de actualiteit. Het Openbaar Ministerie eiste vorige week nog een celstraf van drie jaar tegen een 22-jarige verdachte van phishing. Hij lichtte zijn slachtoffers op door zich voor te doen als een medewerker van WoningNet. Onlangs werd na een tip van een bank nog een 17-jarige jongen opgepakt in een zaak. Naar schatting doet zo'n 20 procent van de slachtoffers aangifte. De politie roept op juist altijd aangifte te doen bij phishing.