OESO: kunstmatige intelligentie kan arbeidsmarkt flink opschudden

Kunstmatige intelligentie (AI) heeft tot nu toe nog maar een beperkte impact op de werkgelegenheid, maar deze technologische vernieuwing lijkt de potentie te hebben om veel banen overbodig te maken. Werknemers maken zich ook steeds meer zorgen over hun toekomst, constateert de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) in een nieuw rapport.

De denktank, waarbij veel grote industrielanden zijn aangesloten, heeft onderzoek gedaan onder 2000 werkgevers en 5300 werknemers in zeven landen. Daaruit blijkt dat bedrijven die al in een vroeg stadium met AI aan de slag gingen erg terughoudend zijn met het ontslaan van personeel. De indruk is dat bijvoorbeeld chatbot ChatGPT of een andere AI-tool werknemers vooral kan helpen bij vervelende klusjes die het personeel liever zelf niet doet.

Maar de OESO benadrukt dat de ontwikkelingen rond AI zich nog in een vroege fase bevinden. De wereld zou aan de vooravond staan van een heuse "AI-revolutie". Volgens de organisatie bestaat voor 27 procent van de banen een relatief groot risico dat ze worden vervangen door een computer. Vooral voor werk dat nu door lageropgeleiden wordt gedaan is de kans aanwezig dat AI dit straks overneemt, onder meer in de bouw of de landbouw en in mindere mate de industrie en het transport.

Uit het onderzoek komt ook naar voren dat drie op de vijf de werknemers zich zorgen maken dat ze hun baan ergens in de komende tien jaar zullen verliezen door de opmars van AI. Een vergelijkbaar aandeel maakt zich zorgen dat de lonen in hun sector straks weleens kunnen gaan dalen door AI. Drie op de vier werknemers zeggen dat het gebruik van AI het werktempo al heeft verhoogd en meer dan de helft maakt zich zorgen over privacy.

Volgens de OESO betekent de snelle ontwikkeling van AI in feite dat er straks nieuwe vaardigheden nodig zijn, terwijl andere overbodig worden. De organisatie dringt er daarom op aan dat overheden werkgevers aanmoedigen om meer aan scholing te doen. Verder stelt de OESO dat er dringend behoefte is aan beleid om de risico's aan te pakken die AI kan veroorzaken bij gebruik op de werkvloer.

Eerder hebben al verscheidene partijen uit het bedrijfsleven aangedrongen op betere regelgeving rond AI. In bijvoorbeeld Brussel wordt hier inmiddels ook aan gewerkt. OESO-topman Mathias Cormann benadrukt dat het heel belangrijk is dat er actie wordt ondernomen "om de voordelen te maximaliseren en tegelijkertijd de neerwaartse risico's op passende wijze te beheersen".