Onderhandelingen over nieuw Europees landbouwbeleid mislukt

Onderhandelingen over de hervorming van het Europees landbouwbeleid waarin strengere klimaat- en milieueisen centraal staan zijn vrijdagmorgen in Brussel mislukt. De lidstaten en het Europees Parlement kunnen vooralsnog geen compromis vinden over de mate van vergroening waarvoor de Europese boeren en tuinders de komende jaren moeten zorgen. In juni gaan de onderhandelingen verder.

De voorstellen voor een nieuw gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) dateren al van 2018 en zijn ingediend door de vorige Europese Commissie. Onder aanvoering van vicevoorzitter Frans Timmermans, die in de huidige commissie verantwoordelijk is voor klimaat, zet het dagelijks EU-bestuur nu meer in op de ontwikkeling van een duurzame landbouwsector. Die kan een aanzienlijke bijdrage leveren aan de Europese Green Deal, het akkoord om in 2050 klimaatneutraal te zijn. Het parlement wil ook meer maatregelen om de landbouw te verduurzamen.

Nederland is volgens ingewijden bereid om naar de positie van het parlement op te schuiven, maar de kloof is voor andere landen nog te groot. Er gloorde hoop dat er deze week, na dagen- en nachtenlang overleg, toch een akkoord kon worden bereikt. Volgens een woordvoerder van landbouwminister Carola Schouten is er "meer tijd nodig" en wordt nu gemikt op eind juni. "Ook Nederland zet zich hiervoor in, want een akkoord is belangrijk om op nationaal niveau verder te kunnen werken aan de invulling van het GLB in het Nationaal Strategisch Plan", zegt hij. Dan wordt bijvoorbeeld de verdeling van het budget duidelijk.

Het nieuwe GLB gaat in principe op 1 januari 2023 in en loopt tot en met 2027. Er is ongeveer 270 miljard euro beschikbaar voor de twee onderdelen van het GLB: landbouwsubsidies (inkomenssteun en marktregulering) en subsidies gericht op plattelandsontwikkeling. Boeren en tuinders die extra inspanningen in vergroening steken door eco-activiteiten als biodiversiteit, worden volgens het voorstel beloond met een premie, terwijl er ook een potje komt voor jonge boeren. Grote agrarische ondernemingen zouden minder geld uit Brussel krijgen.

Nieuw is ook dat elke lidstaat per 2023 een plan in Brussel moet indienen met groene landbouwdoelstellingen. Elk jaar moeten ze verslag uitbrengen over de behaalde prestaties.

Volgens Europarlementariër Bert-Jan Ruissen (SGP), lid van het onderhandelingsteam, is het "teleurstellend dat er nog geen akkoord is, want de boer heeft behoefte aan duidelijkheid". Maar volgens hem gaat kwaliteit voor. "Dit beleid moet straks vijf jaar mee en moet werkbaar zijn in de praktijk."