Onderzoek: Nederlanders kopen voor record aan tabak in buitenland

Steeds meer Nederlanders halen hun shag en sigaretten uit het buitenland. De hoeveelheid tabak die afkomstig is uit onze buurlanden, is in het derde kwartaal van 2023 naar een recordhoogte gestegen. Vooral in de grensstreken is er sprake van een verdere toename, meldt de brancheorganisatie van tabaksfabrikanten VSK op basis van een onderzoek door adviesbureau Kantar.

Om roken te ontmoedigen zet de Nederlandse overheid in op forse prijsstijgingen. In april werd de accijns op sigaretten met 1,22 euro verhoogd en die op shag met 3,05 euro. "Het effect van deze grote prijsstijging is nu dus duidelijk zichtbaar", zegt Jan Hein Sträter van VSK. Volgens hem wordt in Nederland echter nauwelijks minder gerookt dan een jaar geleden. "Omdat tabak in omliggende landen een stuk goedkoper is, halen mensen deze simpelweg over de grens."

Over sigaretten en shag uit het buitenland wordt in Nederland geen belasting betaald. De staatskas liep daardoor 1,4 miljard euro mis. In het derde kwartaal was 36 procent van alle pakjes shag van buitenlandse oorsprong. In 2022 was dat nog bijna een kwart. Sinds de prijsverhoging van afgelopen april is de hoeveelheid in het buitenland gekochte shag met 38 procent gestegen. In de zomermaanden verwelkomde vooral Duitsland de meeste Nederlandse 'tabakstoeristen'.

Van alle pakjes sigaretten werd een kwart afgelopen maanden in het buitenland gekocht. In de afgelopen jaren was dit gemiddeld nog 14 procent. De grootste hoeveelheid buitenlandse tabak wordt gekocht door Nederlanders in de grensprovincies. Volgens VSK hebben sommige ondernemers sinds de laatste prijsverhoging in april al te maken met een omzetdaling van 30 procent.

In de Miljoenennota werd aangekondigd dat tabak volgend jaar nóg duurder wordt. Sigaretten kosten dan 13 euro per pakje en voor een pakje shag van 50 gram moet 25 euro worden betaald. In Duitsland gaan sigaretten in 2024 zo'n 9 euro kosten en shag ongeveer 14 euro.

De branchevereniging voorspelt dan ook dat illegale handel na de volgende prijsstijging "helemaal door het dak schiet". Om te voorkomen dat mensen in het buitenland hun tabak gaan halen, kan de overheid volgens VSK beter de hoogte van accijns afstemmen met andere landen en de effecten van eerdere verhogingen evalueren.