Onderzoek: omslag naar duurzaam en inclusief stokt bij bedrijven

De overgang naar een duurzamere en inclusievere economie bij Nederlandse bedrijven stagneert. Dat concluderen onderzoekers van de Rabobank in een rapport onder 1500 bedrijven. Ze scoren afgerond nog wel een voldoende, maar met het gemiddelde rapportcijfer van 5,8 is er nauwelijks sprake van verbetering gelet op de 5,7 van een jaar eerder. Volgens de jaarlijkse Nieuwe Economie Index (NEx) van MVO Nederland is maar 15,4 procent van de bedrijven duurzaam.

Volgens de onderzoekers van Rabo heeft 40 procent van de ondervraagden zijn zaken wat betreft maatschappelijk verantwoord ondernemen niet goed op orde. Dat betekent concreet dat lang niet alle bedrijven zicht hebben op de ontwikkelingen in de productieketen. Daardoor weten ze bijvoorbeeld niet of er kinderarbeid aan te pas is gekomen of dat er andere misstanden spelen. Verder stelt Rabo dat lang niet altijd de prijs van milieuvervuiling is doorberekend in de prijzen.

Rabo erkent dat het zeker voor het midden- en kleinbedrijf (mkb) lastig is om qua inclusiviteit snel stappen te zetten, zonder direct uit balans te raken. Juist omdat het vaak gaat om bedrijven met maar een paar medewerkers. Maar met het kweken van bewustwording is volgens de bank dan al een wereld gewonnen. Een verplicht vrouwenquotum zoals bij grotere bedrijven het geval is, lijkt niet de oplossing.

Evengoed is er volgens Rabo werk aan de winkel, ook omdat het voor bedrijven steeds belangrijker wordt om naast financiële doelen ook maatschappelijk verantwoorde doelen op te stellen. Volgens Rabo hoeft dat financiële prestaties niet in de weg te staan.

Volgens MVO Nederland is de jaarlijkse NEx vorig jaar maar met 1,3 procentpunt gestegen. De index wordt opgesteld op basis van zeven thema's zoals transparante ketens, groene energie, biodiversiteit, circulaire economie en echte prijzen. Volgens Maria van der Heijden, directeur van MVO Nederland, zouden met name kleinere bedrijven zich er meer bewust van moeten zijn dat op verschillende thema's ook kleine stappen gezet kunnen worden.

Het effect van corona is het duidelijkst te zien op het thema groene energie, waarvan de NEx-score in een jaar met 2,6 procentpunt steeg. Dat komt vooral doordat het totale energieverbruik in Nederland daalde en het aandeel hernieuwbare energie fors is toegenomen. Corona en de lockdowns hebben het verbruik van motorbrandstoffen in 2020 fors lager gemaakt dan een jaar eerder. De stijging van de NEx is dus voor een deel te danken aan de lockdowns.