Onderzoek: supermarktomzet brak records door prijsstijgingen

Supermarkten hebben vorig jaar omzetrecord na omzetrecord verbroken, constateert marktonderzoeker NielsenIQ, die dat toeschrijft aan de duurdere boodschappen. Zo kwam de totale omzet over 2023 voor het eerst boven de 50 miljard euro uit. Ook de inkomsten tijdens Kerst en Pasen waren niet eerder zo hoog in Nederland. Toch gingen er minder artikelen langs de kassa's.

De gemiddelde prijzen in de supermarkt lagen in december bijna 10 procent hoger dan in dezelfde maand in 2022. Vooral tabak, suiker en snoep werden duurder, stelt NielsenIQ. Maar hier tegenover staat een algehele daling van het verkoopvolume van bijna 3 procent.

In heel vorig jaar kwam de omzet een kleine 8 procent hoger uit op 50,1 miljard euro. De onderzoekers wijzen naar de gestegen energieprijzen en grondstofkosten als de belangrijkste oorzaken. Daarom hebben de supers hun prijs stevig moeten verhogen.

Keerzijde is dat de consument door al die duurdere boodschappen extra op zijn uitgaven is gaan letten. NielseIQ merkt ook dat mensen relatief vaker naar huismerken grijpen.

Jumbo, de op een na grootste supermarkt van het land, meldde onlangs al dat de winst steeds meer onder druk staat. "Naast een stijging van de inkoopprijzen, die veelal niet een-op-een werden doorberekend aan klanten, had Jumbo te maken met fors hogere kosten", zei topman Ton van Veen eerder deze maand.

Hij erkende ook dat Jumbo vorig jaar wat marktaandeel moest inleveren. Dit jaar wil Jumbo het verloren marktaandeel weer terugwinnen door prijsverlagingen door te voeren voor tal van producten.

De cijfers van NielsenIQ wijzen uit dat Jumbo's marktaandeel is gezakt van 21,4 naar 21,1 procent, ondanks dat de keten er wel elf vestigingen bij kreeg. Grote rivaal Albert Heijn wist zijn winkelbestand evenwel met bijna veertig locaties op te voeren en zag zijn marktaandeel toenemen van 36,7 naar 37,1 procent. Het marktaandeel van Lidl, de nummer drie op de lijst, bleef stabiel op 10,6 procent.

Volgens NielsenIQ krijgt de omzet van de branche in 2024 mogelijk een flinke knauw. Door het verbod op verkoop van tabak in supermarkten per 1 juli valt er namelijk flink wat omzet weg. In de laatste zes maanden van vorig jaar was de verkoop van tabak en verwante producten nog goed voor 1,4 miljard euro, hebben de onderzoekers becijferd.

Daar komt bij dat supermarkten tabak al eerder uit de schappen kunnen halen dan wettelijk verplicht. Bij Albert Heijn is dit bijvoorbeeld met ingang van dit jaar al gebeurd. "Hierdoor zal er nog meer omzet uit de supermarkt wegvloeien", aldus NielsenIQ.